Η επανάσταση μπορεί να περιμένει. Το αυτοκίνητο που έφτασε στην παραγωγή ελάχιστη σχέση έχει με την επαναστατική ιδέα του Up Concept. Κρίνοντας εκ του αποτέλεσματος, ευτυχώς…

Το Up που η Volkswagen παρουσίασε ως concept το 2007 προσέγγισε αμέσως το ενδιαφέρον του κοινού. Σε τέτοιο βαθμό που η ιδέα να προχωρήσει στην παραγωγή ελήφθη σχεδόν αμέσως. Εκείνο το μικρό αυτοκίνητο με την πολύ ευρύχωρη και ταυτόχρονα πολύ μινιμαλιστική καμπίνα ήταν πισωκίνητο, με ένα μοτέρ μινιατούρα στριμωγμένο κάτω από το πίσω κάθισμα. Όλοι πιστεύαμε ότι είχαμε μπροστά μας ένα μαζικό, έξυπνο, φθηνό αυτοκίνητο με προσωπικότητα. Ότι βρισκόμασταν μπροστά σε μια επαναστατική ιδέα ορόσημο που θα μπορούσε να διεκδικήσει μια θέση στο βιβλίο της Ιστορίας της αυτοκίνησης, δίπλα στο Mini του σερ Άλεκ Ισιγόνη.
Σύντομα όμως, η πραγματικότητα ανάγκασε τους μηχανικούς της VW να προχωρήσουν σε μερικούς γενναίους συμβιβασμούς. Για να μην πούμε ότι ουσιαστικά εγκατέλειψαν την αρχική ιδέα. Όπως αποκαλύπτει ο Ούλριχ Χάκενμπεργκ, η πισωκίνητη εκδοχή είχε πολλά πλεονεκτήματα, αλλά ένα σοβαρό και αξεπέραστο όπως αποδείχτηκε μειονέκτημα: Το κόστος παραγωγής. Η VW έχει αναγάγει σε επιστήμη την κοινή χρήση στα μηχανικά μέρη και τις τεχνολογικές λύσεις σε πολλά διαφορετικά μοντέλα της. Οποιαδήποτε εξαίρεση από αυτό τον κανόνα θα καθιστούσε το όλο πρότζεκτ του Up ζημιογόνο, άρα δεν θα υπήρχε λόγος τελικά να κατασκευαστεί.

Συμβατικά
Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά ελάχιστα ενδιαφέρουν τον υποψήφιο αγοραστή. Ειδικά από τη στιγμή που η πρώτη οδηγική εμπειρία είναι θετική κι ευχάριστη, τουλάχιστον όσο και η λιτή αλλά ξεχωριστή εμφάνιση του μικρού VW. Είναι φαρδύ και τετράγωνο, αλλά με αρμονικές αναλογίες και γεμάτο ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. Όπως ο μικρός εμπρός πρόβολος, η ιδιαίτερη σχεδίαση της μάσκας, οι τονισμένοι θόλοι που αγκαλιάζουν σφικτά τους τροχούς και η «κρυφή» μεσαία κολόνα.
Η VW    το παίζει πρωτάρα στην κατηγορία, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Δεν έχουν περάσει δα και τόσα πολλά χρόνια από την εποχή του Lupo κι αργότερα του Fox. Ίσως θέλει να πει ότι είναι η πρώτη φορά που φτιάχνει ένα αυτοκίνητο 3,5 μέτρων στην Ευρώπη για να ανταγωνιστεί μεγέθη όπως το Mini ή το 500 που αθροιστικά πωλούν 1,5 εκατ. μονάδες ετησίως. Σύμφωνα μάλιστα με τις προβλέψεις των ανθρώπων του μάρκετινγκ, η ζήτηση γι’ αυτοκίνητα του είδους θα αυξηθεί κατά 20% τα επόμενα πέντε χρόνια. Κι αν η VW πάρει από αυτή την αγορά το συνηθισμένο της ποσοστό, θα αυξήσει τον όγκο των πωλήσεων της κατά μισό εκατομμύριο αυτοκίνητα.
Το Up αρχικά θα πωλείται με δύο εκδόσεις ενός 3κύλινδρου 1.000άρη βενζινοκινητήρα: Μία 59 και μία 74 ίππων, που θα συνδυάζονται με 5άρι μηχανικό κιβώτιο. Πρόκειται για έναν συμβιβασμό προηγμένης τεχνολογίας και χαμηλού κόστους. Είναι αλουμινένιος, με τέσσερις βαλβίδες ανά κύλινδρο. Από την άλλη όμως χρησιμοποιεί ένα απλό σύστημα ψεκασμού και όχι σειριακό όπως σε όλα τα σύγχρονα αυτοκίνητα. Οι μηχανικοί πιστεύουν ότι ακόμη και χωρίς αυτό, μπορεί να πιάσει τους φιλόδοξους στόχους που έχουν θέσει για την κατανάλωση και τις εκπομπές CO2: 4,2 lt/100 km και 79 g/km. Επίσης δεν έχει άξονες εξισορρόπησης, όπως συνηθίζεται στους μικρούς 3κύλινδρους, διότι η VW πιστεύει ότι μπορεί να τον κάνει να δουλεύει ομαλά, χωρίς το έξτρα βάρος και την απώλεια ενέργειας από τις τριβές τους.
Μελλοντικά θα υπάρξει επίσης και μια έκδοση που θα καίει φυσικό αέριο και θα αποδίδει 69 PS, ενώ για το 2013 έχει προγραμματιστεί και μια ηλεκτρική έκδοση. Νωρίτερα θα έχει παρουσιαστεί το αυτόματο κιβώτιο, που στην ουσία θα είναι το ίδιο με το μηχανικό, με αυτοματοποιημένη τη λειτουργία του συμπλέκτη. Ο Χάκενμπεργκ δεν απέκλεισε την πιθανότητα να προκύψει και μια τετρακύλινδρη έκδοση αυτής της οικογένειας κινητήρων χαμηλού κόστους.
Το Up θα ξεκινήσει την εμπορική του πορεία ως 3θυρο, αλλά η πλατφόρμα έχει εξαρχής σχεδιαστεί για 5θυρο αμάξωμα και ήδη υπάρχουν φήμες για ένα μικρό MPV. Θα υπάρχουν εκδόσεις σύστημα stop/start για μεγαλύτερη οικονομία βενζίνης, σύστημα δυναμικού ελέγχου ευστάθειας ESP. Με περίπου €200 θα εφοδιάζεται με ένα σύστημα αυτόματου φρεναρίσματος που θα λειτουργεί σε ταχύτητες μέχρι 35 km/h, έτσι ώστε να προλαμβάνει ατυχήματα από αφηρημάδα του οδηγού μέσα στην πόλη.

Ευχάριστη έκπληξη
Η VW δεν θα χαρεί με αυτό, αλλά οι περισσότεροι μόλις είδαμε πρώτη φορά το Up θυμηθήκαμε το πρώτο Renault Twingo. Οι εσωτερικοί χώροι είναι τεράστιοι, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία που μπορεί να έχει κανείς βάσει των εξωτερικών διαστάσεων. Μπορεί πλέον να είναι ένα συμβατικό προσθιοκίνητο με το μοτέρ εγκάρσια τοποθετημένο και όχι το επαναστατικό πισωκίνητο με τον κινητήρα κάτω από το πίσω κάθισμα, ωστόσο η VW έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο «πακετάρισμα» των μηχανικών μερών. Έχει το ίδιο μέγεθος με ένα Fiat 500, αλλά οι χώροι για τους πίσω επιβάτες και τις αποσκευές είναι πραγματικά εντυπωσιακοί.
Στο δρόμο, είναι ευέλικτο όσο περιμένεις από ένα τόσο μικρό  αυτοκίνητο. Το τιμόνι έχει άνευρη αίσθηση, αλλά είναι ελαφρύ, με έμφαση στην ευκολία χειρισμού, άμεσο και «κόβει» πολύ. Οι μικροί τροχοί, 14, 15 ή προαιρετικά 16 ιντσών, συμβάλλουν στην άνεση που οφείλεται κυρίως στην προσεκτικά επιλεγμένη σχέση σκληρότητας ελατηρίων και αμορτισέρ. Ενώ είναι αρκετά σφιχτό, η άνεση δεν έχει πολλά να ζηλέψει από αυτοκίνητα μεγαλύτερης κατηγορίας. Η ήσυχη λειτουργία του κινητήρα ενισχύει αυτή την εντύπωση. Η VW έχει βαλθεί να αποδείξει ότι το downsizing σε κάθε τομέα, ακόμη και σε αυτή τη κλίμακα, δεν συνεπάγεται σοβαρούς συμβιβασμούς στον… πολιτισμό.
Το αυτοκίνητο των 74 ίππων δεν είναι φυσικά γρήγορο, αλλά με 13,2” για τα πρώτα 100 km/h από στάση και τα 160 km/h να έρχονται σχετικά εύκολα στο κοντέρ, δεν φοβάται να κινηθεί μακριά από τον αστικό κύκλο. Στην εθνική κρατά εύκολα ταχύτητες κοντά στην τελική του. Οι σχέσεις είναι σωστά κλιμακωμένες κι ο λεβιές γλιστρά ανάλαφρα από τη μια στην άλλη. Τα φρένα είναι δυνατά και η συμπεριφορά στο όριο ουδέτερη. Η κλίση στις στροφές είναι σχετικά μεγάλη  και η συμπεριφορά στο όριο ελαφρά υποστροφική αν εκτιμήσεις λανθασμένα την ταχύτητα εισόδου.
Στο εσωτερικό, η ατμόσφαιρα έχει μια φωτεινή χαρούμενη διάθεση. Σε συνδυασμό με τις άπειρες δυνατότητες προσαρμογής στο προσωπικό γούστο κάθε ιδιοκτήτη, μέσα από τη λίστα του προαιρετικού εξοπλισμού, η καμπίνα του Up κάνει τα μεγαλύτερα VW να μοιάζουν μουντά. Τεχνολογικό highlight είναι μια συσκευή plug-in που προσαρμόζεται στη σχετική υποδοχή και απεικονίζει ενδείξεις για τη λειτουργία του αυτοκινήτου, οδηγίες πλοήγησης και πληροφορίες για τα αρχεία μουσικής MP3 με έναν εύκολο και κατανοητό τρόπο.

Γκολ από τα αποδυτήρια
Με λίγα λόγια, το Up έχει ήδη ανέβει στο πρώτο σκαλί του βάθρου των πωλήσεων της κατηγορίας, πριν ακόμη τα πρώτα κομμάτια βγουν από τις εκθέσεις. Έχει μοντέρνα εμφάνιση και το γεγονός ότι είναι πιο διακριτικό από το Mini ή το 500, αλλά και ότι δεν ακολουθεί τις γραμμές κάποιου ένδοξου προγόνου, για πολλούς είναι πλεονέκτημα. Η VW θα πρέπει να ακολουθήσει έξυπνη τιμολογιακή πολιτική, αν δεν θέλει το μικρό της να βρεθεί στην ίδια λίστα αγοράς με λίγο μεγαλύτερα και πολύ προσιτά supermini, όπως το δικό της Polo ή το Fiesta. Μοντέλα που δεν έχουν μόνο περισσότερη δύναμη, αλλά είναι αυτό που λέμε «περισσότερο αυτοκίνητο» για τα λεφτά σου. Παρόλα αυτά, το Up είναι το πιο φρέσκο μίνι κα παρά τους συμβιβασμούς σε σχέση με την αρχική ιδέα, ίσως το πιο ψαγμένο τεχνολογικά.

Ούλριχ Χάκενμπεργκ – Επικεφαλής μηχανολογίας γκρουπ VW
Είστε απογοητευμένος που το αρχικό concept του Up έπρεπε να αλλάξει τόσο πολύ;
Καθόλου. Το αρχικό σχέδιο με τον κινητήρα και την κίνηση πίσω θα απαιτούσε μια τεράστια επένδυση για να σχεδιάσουμε τα πάντα από την αρχή. Τον ίδιο τον κινητήρα, το κιβώτιο, το πάτωμα και τη δομή του αμαξώματος. Είμαι χαρούμενος που βρήκαμε τελικά ένα βιώσιμο πλάνο παραγωγής του Up.

Σαφώς όμως κι αυτή η διάταξη, με τον κινητήρα τοποθετημένο εμπρός εγκάρσια και την κίνηση στους εμπρός τροχούς, έχει τα μειονεκτήματά της…
Ίσως και όχι. Αξιοποιώντας συνέργειες που έχουμε ήδη αναπτύξει και κρατώντας το κόστος εξέλιξης χαμηλά έχουμε μόνο οφέλη. Κι έχουμε ανακαλύψει τρόπους να βολέψουμε τα μηχανικά μέρη στο εμπρός μέρος ώστε να εξοικονομήσουμε πολύ χώρο.

Φτιάχνετε έναν 3κύλινδρο κινητήρα χωρίς άξονες εξισορρόπησης. Πώς γίνεται αυτό;
Είναι ένα πλεονέκτημα που έχουν οι κινητήρες μικρής χωρητικότητας. Μπορείς να το κάνεις αν δώσεις μεγάλη προσοχή στο ζύγισμα και τη συχνότητα περιστροφής των κινουμένων μερών στα βασικά εξαρτήματα. Οι άξονες έχουν βάρος και οι τριβές κατά την κίνησή τους απορροφά ενέργεια. Η απουσία τους μας απαλλάσσει από αυτά τα προβλήματα.

Θα υπάρξουν κι άλλες εκδόσεις αυτής της νέας γενιάς κινητήρων;
Έχουμε πολλές επιλογές. Έχουμε ήδη έτοιμους τετρακύλινδρους βενζίνης, αλλά όχι ντίζελ. Αν και ο πειραματικός δικύλινδρος υβριδικός diesel ΧL1 έχει άμεση σχέση με αυτή τη γενιά. Ένα τέτοιο μοτέρ θα ταίριαζε στο Up αν και δεν ξέρω αν τελικά θα τα καταφέρουμε να το βάλουμε σε παραγωγή.

Αν το κάνατε, τι κατανάλωση θα περιμένατε;
Ένα δεκαδικό νούμερο σε λίτρα ανά 100 km που θα ξεκινούσε από 2.