Το τέλος ήταν αναμενόμενο. Το Σάββατο 15 Νοεμβρίου, το τελευταίο Ford Focus βγήκε από τη γραμμή παραγωγής του εργοστασίου του Saarlouis στη Γερμανία. Από αυτή την εβδομάδα, η μονάδα δεν κατασκευάζει πλέον ούτε ένα αυτοκίνητο.

Το Μπλε Οβάλ είχε προγραμματίσει την παύση από τον περασμένο Μάρτιο και η σχετική ανακοίνωση έγινε ήδη από το 2022. Δεν πρόκειται απλώς για το τέλος ενός μοντέλου που, πράγματι, είχε χάσει μεγάλο μέρος της εμπορικής δυναμικής του. Με αυτήν την απόφαση, η Ford βάζει τέλος σε μια ολόκληρη εποχή και κλείνει τον κύκλο του κλασικού «αυτοκινήτου του μέσου οδηγού», που κυριάρχησε στην Ευρώπη για σχεδόν μισό αιώνα: Της κόμπακτ κατηγορίας.

Η κατάργηση του Ford Focus μόνο καλά μαντάτα δεν σημαίνει για την κατηγορίας των κόμπακτ μοντέλων

Η Focus είναι το πρώτο καρφί στο φέρετρο μιας κατηγορίας που ξεκίνησε το 1974 με το λανσάρισμα του Volkswagen Golf και κατέκτησε τις μεσαίες οικογένειες μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα. Ήταν απλό: Κάθε κατασκευαστής, από τους μαζικούς έως τους premium, έπρεπε να έχει ένα μοντέλο στην κόμπακτ ή μικρομεσαία κατηγορία, στα μικρά οικογενειακά ή στο segment C -διαλέγετε και παίρνετε πώς θέλετε να τα πείτε. Σχεδόν παντού στην Ευρώπη -εκτός από την Ελλάδα τα ύστερα χρόνια που τα προσπέρασαν τα σουπερμίνι -αυτό ήταν το best-seller της κάθε φίρμας.

Σήμερα όμως, η μεσαία τάξη γυρνά την πλάτη στα χάτσμπακ (όπως πλιότερα είχε γυρίσει την πλάτη στις «κούρσες» με τους τρεις όγκους) και στρέφεται μαζικά στα SUV. Όχι απαραίτητα της κόμπακτ κατηγορίας, αλλά σε αυτά του «αστικού» χαρακτήρα που καλύπτουν επαρκώς τις ανάγκες της οικογένειας: Παιδιά πίσω, αποσκευές στο πορτμπαγκάζ και όλα καλά.

Και δεν έχει σημασία αν αυτά τα ψηλά αυτοκίνητα είναι λιγότερο άνετα ή λιγότερο «κολλημένα στον δρόμο» σε σχέση με τα αντίστοιχα ή λίγο μεγαλύτερα χάτσμπακ. Οι «πούροι» δημοσιογράφοι που ζαλίζουν το μυαλό τους (και το μυαλό σας) με το ψηλό κέντρο βάρους και ψάχνουν το νόημα της αυτοκίνησης μόνο στις παραδοσιακές κατηγορίες αποτελούν ένα απειροελάχιστο τμήμα της συντεχνίας -πολύ περισσότερο- της αγοράς. Όλοι οι άλλοι, οι περισσότεροι, είμαστε σαν τους κανονικούς ανθρώπους, απλοί χρήστες.

Η οδική συμπεριφορά και η άνεση, όπως επίσης και η ποιότητα κατασκευής, ήταν από τα μεγαλύτερα ατού του Focus. Με αυτό το μοντέλο, το ευρωπαϊκό τμήμα της Ford ανέβηκε επίπεδο. Πριν από αυτό υπήρχε το Escort, αυτοκίνητο με αμφίβολη ποιότητα και κράτημα, εκτός από ορισμένες ειδικές εκδόσεις.

Ήταν ένα μοντέλο που λίγοι θα συνιστούσαν -ίσως μόνο στη… πεθερά τους ή σε όποιον έβγαινε στη σύνταξη και είχε στα χέρια του το εφάπαξ. Αν κι αυτοί, ανέβαιναν σε κατηγορία και προτιμούσαν Vectra ή Avensis -παλιότερα Carina E. 

Με τo Focus -και λίγο αργότερα με τo Fiesta (που επίσης καταργήθηκε), οι οδηγοί άρχισαν να βλέπουν τη Ford με άλλο μάτι, ως μια εταιρεία που μπορούσε επιτέλους να κατασκευάζει πραγματικά ποιοτικά αυτοκίνητα. Τα νούμερα επαληθεύουν αυτά που γράφουμε: 12 εκατομμύρια Focus πουλήθηκαν σε 27 χρόνια και τέσσερις γενιές, ενισχυμένες από κάποιες εξαιρετικές σπορ εκδόσεις RS και ST. Αλλά η εποχή των κόμπακτ «ΙΧ» βρίσκεται στο τέλος της. Και παρότι η Ford επιμένει ότι δεν εγκαταλείπει πλήρως τους θερμικούς κινητήρες, η απόφαση για το Focus δεν αλλάζει.

Ο διάδοχός του; Πιθανότατα ακόμη ένα SUV, τοποθετημένο ανάμεσα στο Puma και το Kuga, και σαφώς όχι ένα νέο κόμπακτ χάτσμπακ και (επίσης) σαφώς όχι ένα αυτοκίνητο που θα παράγεται στο Saarlouis, όπου οι γραμμές παραγωγής έχουν ήδη σιγήσει. Το μέλλον του εργοστασίου παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο, με τη Ford να αναζητά αγοραστή.

Η εύρεση νέου επενδυτή δεν είναι θέμα μόνο μεταξύ κατασκευαστών. Και το ομόσπονδο κρατίδιο του Saarland καλείται να συμμετάσχει, προσφέροντας ενδεχομένως επιδοτήσεις σε όποιον θελήσει να αναλάβει τη μονάδα.

Έτσι, αβέβαιο είναι όχι μόνο το μέλλον του εργοστασίου, αλλά κι αυτό του ίδιου του είδους που λέγεται κόμπακτ μοντέλο. «Μάχη οπισθοφυλακών για τα κόμπακτ χάτσμπακ» είχε τίτλο σχετικά πρόσφατο συγκριτικό της κατηγορίας. Θα υπάρχει ακόμη αυτή σε δέκα χρόνια; Θα δούμε ποτέ Golf ΧΧ ή νέο SEAT Leon 5 ή  Peugeot 308 5 στους δρόμους; Ακόμα, ακόμα Audi A3 ή BMW 1 Series; Τίποτα δεν είναι σίγουρο πλέον. Εκτός ίσως από την Toyota που θα συνεχίζει ακάθεκτη και παράγει Corollες με τέσσερις και πέντε πόρτες...