Η Κίνα στέλνει σαφές μήνυμα ότι η εποχή των γενναίων επιδοτήσεων για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα φτάνει στο τέλος της. 

Μετά από χρόνια ενισχύσεων που οδήγησαν σε εντυπωσιακή ανάπτυξη αλλά και υπερπροσφορά, η κυβέρνηση αποφάσισε να αφαιρέσει τα ηλεκτρικά και τα plug-in υβριδικά αυτοκίνητα από τη λίστα των στρατηγικών βιομηχανιών στο νέο πενταετές αναπτυξιακό πλάνο 2026-2030. Είναι η πρώτη φορά εδώ και πάνω από δέκα χρόνια που συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Στη νέα εποχή των κινεζικών EV, θα επιβιώσουν μόνο όσοι επενδύουν στην καινοτομία, στην ποιότητα και στην τεχνολογία

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η απόφαση αυτή δείχνει πως η κινεζική βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκίνητα θεωρείται πλέον ώριμη και ικανή να σταθεί μόνη της στην αγορά, χωρίς την ανάγκη κρατικής στήριξης. Δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση αποσύρει το ενδιαφέρον της, αλλά ότι στρέφει τους πόρους της σε άλλους τεχνολογικούς τομείς -όπως η κβαντική τεχνολογία, η βιομηχανία ενέργειας και η πυρηνική σύντηξη- όπου θέλει να ενισχύσει τη θέση της διεθνώς.

Από το «μπουμ» στις ισορροπίες
Η εκρηκτική ανάπτυξη των τελευταίων ετών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις επιδοτήσεις που ενίσχυσαν τόσο την παραγωγή όσο και τη ζήτηση ηλεκτρικών αυτοκίνητων. Έτσι δημιουργήθηκε μια πανίσχυρη βιομηχανία, με χαρακτηριστικά παραδείγματα εταιρείες όπως η BYD, και μια αγορά που πλέον είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως: μέχρι το καλοκαίρι του 2024, τα ηλεκτρικά και plug-in υβριδικά είχαν ξεπεράσει το 50% των συνολικών πωλήσεων νέων αυτοκινήτων στην Κίνα.

Όμως, αυτή η ταχεία επέκταση είχε και συνέπειες. Η παραγωγή αυξήθηκε τόσο πολύ που πολλές εταιρείες βρέθηκαν να φτιάχνουν περισσότερα αυτοκίνητα απ’ όσα μπορεί να απορροφήσει η εγχώρια αγορά. Υπολογίζεται ότι σχεδόν οι μισοί κατασκευαστές που δραστηριοποιούνται στην Κίνα έχουν μερίδιο αγοράς μικρότερο από 0,1%, κάτι που καθιστά την κατάσταση μη βιώσιμη μακροπρόθεσμα.

Έτσι, το Πεκίνο θεωρεί ότι ήρθε η στιγμή να αφήσει την αγορά να αποφασίσει ποιοι παίκτες θα επιβιώσουν. Οι επιδοτήσεις θα περιοριστούν, ενώ η στήριξη θα γίνεται πιο στοχευμένα, με στόχο την καινοτομία και τη βελτίωση της ποιότητας, όχι απλώς την αύξηση της παραγωγής.

Μια νέα εποχή για τα κινεζικά EV
Σύμφωνα με ειδικούς της αγοράς, η αλλαγή πολιτικής σηματοδοτεί τη μετάβαση σε μια νέα εποχή για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Κίνα: από την περίοδο της κρατικής καθοδήγησης περνάμε σε μια φάση πιο σκληρού ανταγωνισμού, όπου θα επιβιώσουν όσοι διαθέτουν πραγματικά πλεονεκτήματα -είτε στο κόστος είτε στην τεχνολογία.

Η Dan Wang, διευθύντρια της Eurasia Group στην Κίνα, σχολίασε χαρακτηριστικά πως «είναι μια επίσημη παραδοχή ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν χρειάζονται πια προνομιακές πολιτικές». Με άλλα λόγια, το κράτος θεωρεί ότι έχει ολοκληρώσει τον ρόλο του και αφήνει πλέον την αγορά να καθορίσει τους νικητές και τους χαμένους.

Ανάλογη άποψη εξέφρασε και ο Cui Dongshu, γενικός γραμματέας της China Passenger Car Association, σημειώνοντας ότι οι μελλοντικές πολιτικές θα είναι πιο στοχευμένες, επιβραβεύοντας την καινοτομία και αποθαρρύνοντας την παραγωγή χαμηλής ποιότητας οχημάτων.

Το βλέμμα στις εξαγωγές και την καινοτομία
Η Κίνα, που ήδη κατέχει ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, στρέφει τώρα την προσοχή της στις εξαγωγές και στη βελτίωση της τεχνολογικής της υπεροχής. Οι εγχώριοι κατασκευαστές θα πρέπει να επενδύσουν περισσότερο σε έρευνα, σε βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και σε πιο «έξυπνα» οχήματα με ανεπτυγμένα συστήματα υποβοήθησης.

Η σταδιακή απόσυρση των κρατικών κινήτρων έχει ήδη ξεκινήσει: το εθνικό πρόγραμμα επιδότησης αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2022, ενώ οι φορολογικές απαλλαγές αναμένεται να καταργηθούν πλήρως έως το 2027 -εκτός αν υιοθετηθεί η πιο «ήπια» μετάβαση που ζητούν ορισμένες ενώσεις της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Πλέον, οι εταιρείες καλούνται να σταθούν με τα δικά τους μέσα και να κερδίσουν μερίδιο αγοράς βασιζόμενες στην τεχνολογική τους πρόοδο και την ικανότητα μαζικής παραγωγής.

Αναλυτές εκτιμούν ότι ο σκληρότερος ανταγωνισμός θα οδηγήσει σε αναδιάρθρωση της αγοράς, με λιγότερους αλλά ισχυρότερους παίκτες να κυριαρχούν. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, μόλις 15 από τις περίπου 130 εταιρείες που δραστηριοποιούνται σήμερα στην Κίνα αναμένεται να παραμείνουν βιώσιμες έως το 2030.

Η Κίνα, λοιπόν, γυρίζει σελίδα: από την εποχή των επιδοτήσεων και της κρατικής καθοδήγησης περνά σε μια πιο ώριμη φάση, όπου η αγορά και η καινοτομία θα καθορίσουν τους νικητές. Οι αρχές αναμένεται να πιέσουν τους κατασκευαστές ηλεκτρικών αυτοκινήτων να επενδύσουν περισσότερο στην τεχνολογία και στην ποιότητα, περιορίζοντας την παραγωγή φθηνότερων, χαμηλής αξίας μοντέλων.

Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, κάθε εταιρεία θα πρέπει να στηριχθεί στα δικά της «όπλα» για να εξασφαλίσει τη θέση της στη μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτου του κόσμου. Κάποιες, όπως η BYD και η Leapmotor, έχουν ενισχύσει το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα μέσα από την καθετοποίηση της παραγωγής και την προσφορά πιο αποδοτικών, προσιτών μοντέλων. Άλλες, όπως η Xiaomi και οι μάρκες της Huawei Intelligent Mobility Alliance (HIMA), επενδύουν στη δύναμη του brand και στις προηγμένες τεχνολογίες συνδεσιμότητας και τεχνητής νοημοσύνης για να προσελκύσουν το κοινό.

Το στοίχημα, πλέον, δεν είναι ποιος θα παράγει τα περισσότερα ηλεκτρικά, αλλά ποιος θα προσφέρει τα πιο εξελιγμένα, αποδοτικά και επιθυμητά.

Πηγή: Reuters