Σήμερα το τούρμπο αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο σχεδόν κάθε δυνατού και οικονομικού μοτέρ, αλλά και ένα εύθραυστο εξάρτημα όταν δεν το σεβόμαστε. Και για να μακροημερεύσει, χρειάζεται να γνωρίζουμε τη λειτουργία του.



Πώς λειτουργεί
1. Τα αέρια της εξάτμισης κινούν την τουρμπίνα. Η ταχύτητα περιστροφής της αυξάνει λοιπόν ανάλογα με τη περιστροφή του μοτέρ.

2. Ένας άξονας που στηρίζεται σε δύο έδρανα (ρουλμάν) που λιπαίνονται από το λάδι του κινητήρα μεταδίδουν την κίνηση…

3. …στο συμπιεστή. Αυτός αναπνέει τον αέρα από το φιλτροκούτι, το συμπιέζει  και το στέλνει στους κυλίνδρους.

4. Στα τούρμπο τελευταίας γενιάς με μεταβλητή γεωμετρία, πτερύγια ή ένα ολισθαίνον πιστόνι αυξάνουν την ταχύτητα περιστροφής της τουρμπίνας στις χαμηλές στροφές για να εξαλείψουν την αργοπορία στην απόκριση.

5. Για να περιοριστεί η υπερβολική ταχύτητα περιστροφής της τουρμπίνας υπάρχει μια βαλβίδα ανακούφισης (wastegate) που εκτρέπει τα αέρια της εξάτμισης από την τουρμπίνα, όταν η πίεση εισαγωγής τους είναι πολύ υψηλή, διαχειριζόμενη ταυτόχρονα έτσι και τη μεταβλητή γεωμετρία (αν το τούρμπο είναι τέτοιο).

Οι τέσσερις κανόνες για να προστατέψτε του τούρμπο



Συχνή αλλαγή λιπαντικού
Το τούρμπο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην ποιότητα του λιπαντικού. Πολύ χρησιμοποιημένο ή με ακατάλληλο ιξώδες, το λάδι εξανθρακώνεται με τη θερμότητα. Και τα υπολείμματα που προκύπτουν καταστρέφουν τα έδρανα και μπλοκάρουν τη μεταβλητή γεωμετρία. Οπότε τα διαστήματα αντικατάστασης του λιπαντικού χρειάζεται να τηρούνται ευλαβικά. Αλλά εάν θα θέλατε να εκμηδενίσετε οποιαδήποτε πιθανότητα βλάβης λόγω λίπανσης, αντικαταστήστε το λιπαντικό δύο και τρεις φορές πιο συχνά. Επιπλέον, καλό θα ήταν να αλλάζετε φίλτρο λαδιού με κάθε αντικατάσταση. Στη περίπτωση που κάνετε λίγα χιλιόμετρα, η αντικατάσταση χρειάζεται οπωσδήποτε να γίνεται μία φορά το χρόνο. Η έγκαιρη αντικατάσταση του φίλτρου αέρα είναι επίσης σημαντική. Αν είναι βουλωμένο, το τούρμπο θα καταβάλλει επιπλέον προσπάθεια, κάτι που επιβαρύνει τα έδρανα του συμπιεστή.

Μη σβήνετε το μοτέρ απότομα
Η πίεση του λαδιού παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του τούρμπο και προφανώς εξαρτάται από τη λειτουργία του κινητήρα. Οπότε, αν αυτός ο τελευταίος σβήσει ενώ το τούρμπο γυρίζει ακόμη, οι επιβαρύνσεις στα έδρανά του είναι πολύ μεγάλες. Οπότε το μοτέρ το σβήνουμε μόνο όταν γυρίζει στο ραλαντί. Βέβαια, αν το αυτοκίνητο έχει stop/start κανένα πρόβλημα διότι το σύστημα σέβεται αυτή τη συνθήκη.



Κάντε τακτικά ξεκάπνισμα
Τα κινητά μέρη της μεταβλητής γεωμετρίας είναι ευαίσθητα στις επικαθήσεις. Μια φορά το μήνα, με ζεστό μοτέρ, μια διαδρομή στην εθνική θα μειώσει το φαινόμενο, ξεκαπνίζοντάς το. Εν ανάγκη, ένα ξεκάπνισμα μπορεί να γίνει στο συνεργείο με τη βοήθεια επαγγελματικού πρόσθετου.

Σεβαστείτε τα μηχανικά μέρη
Οι απότομες θερμικές διαφοροποιήσεις κάνουν κακό στο τούρμπο. Ανεβάστε προοδευτικά τη θερμοκρασία, πριν ζητήσετε από το μοτέρ μεγάλο μέρος από την ισχύ του ή πριν από ένα ταξίδι στο αυτοκινητόδρομο. Από την άλλη, ηρεμήστε με το φορτίο που ζητάτε από ένα μοτέρ τούρμπο τουλάχιστον δέκα λεπτά πριν το σβήσετε. Όλα τα παραπάνω θα αποτρέψουν την εξανθράκωση του λιπαντικού.

Κάντε τη διάγνωση σε ένα «κουρασμένο» τούρμπο
Ελέγξτε τη στάθμη του λαδιού. Με κατανάλωση πάνω από ένα λίτρο ανά 1.000 km, υπάρχει περίπτωση το τούρμπο να καταναλώνει λάδι. Επιπλέον θα βγαίνει μπλε καπνός από την εξάτμιση. Έντονο σφύριγμα κατά την επιτάχυνση είναι κι αυτό σημάδι κόπωσης. Για να δείτε τι τρέχει, αφαιρέστε το σωλήνα εισαγωγής του τούρμπο που έρχεται από το φιλτροκούτι. Υπάρχουν ίχνη λαδιού; Την πατήσατε! Η επίσκεψη στον ειδικό για ακριβή διάγνωση θα αποκαλύψει το μέγεθος του προβλήματος και της.. λυπητερής.