Καροσερίστας, στη συνέχεια λαμπρός σχεδιαστής, ξεχασμένος γλύπτης της Ιστορίας, ο Flaminιο Bertoni, για 30 και πλέον χρόνια φιλοτεχνούσε τα επαναστατικά μοντέλα της φίρμας του «double chevron».

Προερχόμενος από ταπεινή οικογένεια, με πατέρα ράφτη και μητέρα καθαρίστρια, ο μικρός Flaminιο Lorenzo Teodoro ήταν άριστος μαθητής. Αλλά στην ηλικία των 15 ετών, ορφανός πια από πατέρα, αναγκάστηκε να γίνει μαθητευόμενος τεχνίτης στην καροτσερία Macchi, στη γενέτειρά του, το Varese, όπου ανακάλυψε πώς να δουλεύεις με το ξύλο και τη λαμαρίνα.

Ο Flaminιο Bertoni ήταν φαινόμενο της Φύσης. Εργαζόταν με ιλιγγιώδη ταχύτητα και ικανότητα να σμιλεύει ένα μοντέλο την ημέρα.

Ήδη από τη δεκαετία του ’20 διαφάνηκαν οι δεξιότητές του Flaminιο Bertoni. Η τελειοποίησή τους στη Σχολή Καλών Τεχνών του Varese, στη Λομβαρδία, ειδικά με τις ακαδημαϊκές ασκήσεις στη σχεδίαση του γυμνού, του έδωσαν μια οπτική κουλτούρα υψηλής ποιότητας. Αλλά και την ώθηση να ταξιδέψει στη Γαλλία και στην Ιταλία για να εντρυφήσει σε όλες τις καλλιτεχνικές μορφές. Μια περιοδεία που ολοκληρώθηκε με το άνοιγμα ενός ατελιέ τέχνης στο Varese.

Ο Bertoni έφτασε στο Παρίσι στις αρχές του ’23 και έπιασε δουλειά σε διάφορες καροτσερίες, όπου γνώρισε τον Lucien Rosengart, ιδιαίτερο φίλο του André Citroën. Ύστερα από μια σύντομη επιστροφή στο Varese και στη Macchi, για να βρίσκεται κοντά στην άρρωστη μητέρα του, επέστρεψε στο Παρίσι το 1929.

Το ’31 έπιασε δουλειά σε μια καροτσερία-υπεργολάβο της Citroën στη Société Industrielle de carrosserie de Levallois Perret, πριν προσληφθεί, στις 27 Ιουνίου του 1932, στο μεγάλο εργοστάσιο της Citroën στην Quai de Javel. Εκεί, δεν χρειαζόταν πολύς χρόνος για να ξεχωρίσει, παίρνοντας την πρωτοβουλία την άνοιξη του ’33 να παρουσιάσει μια μακέτα για το πρότζεκτ της θρυλικής Traction Avant που ήταν υπό μελέτη.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή κανένα σχέδιο δεν άρεσε στον Citroën. Ο Flaminιο Bertoni είχε τη φαεινή ιδέα, αντί να σχεδιάσει, να φτιάξει ένα τρισδιάστατο μοντέλο –είναι ο εμπνευστής του ογκομετρικού τρισδιάστατου σχεδίου. Ο André Citroën και η σύζυγός του, προσεκτικοί στον αντίκτυπο που θα είχε ένα νέο και κομψό στιλ στην έκφραση των πολυάριθμων τεχνικών και βιομηχανικών καινοτομιών του νέου αυτοκινήτου, ξετρελάθηκαν και υιοθέτησαν το πρότζεκτ του Bertoni.

Η βασίλισσα του δρόμου είχε γεννηθεί και θα βασίλευε για 23 χρόνια –από το ’34 έως το ’57). Η σταδιοδρομία του Flaminio, που ήταν μόλις 30 ετών, θα ήταν από εκείνη τη στιγμή διασφαλισμένη.

Εν τω μεταξύ, η δύσκολη εξέλιξη της Traction και το χρέος που συνδέθηκε με τις μεγάλες επενδύσεις για την παραγωγή της οδήγησε στην εκκαθάριση της Citroën. Τη φίρμα ανέλαβε η οικογένεια Michelin στα τέλη του ’34. Ο Pierre Boulanger, νέος επικεφαλής της Citroën, ανέταξε την οικονομική κατάστασή της.

Και το απύθμενο καλλιτεχνικό ταλέντο του Flaminιο Bertoni γέννησε νέες, δημοφιλείς και αξέχαστες φόρμες της Traction: Μπερλίνες 7, 9 και 11 Légère, στη συνέχεια την 11 Normale, την αρχική μπερλίνα 15 CV και τις εκδοχές της, Coupé, Cabriolet, Commerciale, Familiale (9θέσια)… Κατά την ίδια περίοδο, το 1935, δουλεύοντας σκληρά στο ατελιέ του, κέρδισε το χάλκινο και το 1936 το αργυρό μετάλλιο στην έκθεση Καλών Τεχνών.

Θωρακισμένος από την τεράστια επιτυχία, δικαιωματικά θα αναλάμβανε τα δύο επόμενα πρότζεκτ: Το TPV (Très Petite Voiture –Πολύ Μικρό Αυτοκίνητο) και το VGD (Voiture à Grande Diffusion – Αυτοκίνητο Ευρείας Διάδοσης). Πρότζεκτ που τους έμελλε να υλοποιηθούν ύστερα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. 
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Flaminio συνέχισε να δημιουργεί εκθέσεις τέχνης στη Γαλλία και την Ιταλία, αλλά και να εργάζεται με μεγάλη μυστικότητα στα πρότζεκτ της Citroën.

Ο Γάλλος κατασκευαστής, μαθητής του Henry Ford, είχε κατανοήσει ότι για να δημιουργήσει το αυτοκίνητο που θα απευθυνόταν στον λαό, ήταν απαραίτητο να μειώσει το κόστος κατασκευής μέσω μιας μαζικής παραγωγής που θα ενσωμάτωνε την τεχνολογική καινοτομία και το πρωτοποριακό στιλ.

Στο παρισινό Σαλόνι του 1948, το TPV είχε ήδη μετουσιωθεί στο θρυλικό 2CV. Ένα αυτοκίνητο που αρχικά προκάλεσε τη χλεύη του κοινού, του Τύπου και των ανταγωνιστών. Αλλά ο καλπάζων ρυθμός έκαναν το χρόνο παράδοσης να μπορεί να φτάσει έως και τα πέντε χρόνια αναμονής.

Η DS, με την τολμηρή και αυτοκινητική γραμμή της, που λανσαρίστηκε στο Mondial de l’Automobile περιεγράφη ως «αυτοκινητική βόμβα». Μπορεί να όφειλε να είναι μια εξέλιξη της Traction, αλλά ήταν κάτι πολύ παραπάνω: Έμβλημα κύρους και νεωτερισμού. Η νέα βασίλισσα του δρόμου. 

Χάρη στο ταλέντο του Flaminιο Bertoni, η Citroën θα ανταμειβόταν το 1957 με το τιμητικό βραβείο Τέχνης και Αισθητικής στο Milano. Ακόμα και ο στρατηγός de Gaulle υποκλίθηκε στη γοητεία της, με την DS να γίνεται για 20 χρόνια το επίσημο αυτοκίνητο των Ηλυσίων.

Μια πραγματική διακονία για τον Bertoni. Η κορυφαία, αιώνια διάκριση θα ερχόταν το 1999, με την DS να ανακηρύσσεται από διεθνή επιτροπή ειδικών ως το «Κορυφαίο Αυτοκίνητο Παγκόσμιας Σχεδίασης» του 20ού αιώνα.

Στα μέσα του ’50, ο Bertoni εργαζόταν πάνω στο πρότζεκτ του οικογενειακού που θα γεφύρωνε το χάσμα ανάμεσα στο 2CV και στην DS. Για να βελτιώσει τη χωροταξία της καμπίνας, ο Bertoni κούρεψε το σύνολο της ψηλής οροφής, δίνοντας μια παράξενη γραμμή «Ζ».

Ο ιδιοφυής εμπνευστής των γραμμών της Τraction Avant και της DS δεν θα αξιολογούσε πάντως το Ami 6 ως την πιο ολοκληρωμένη δημιουργία του.

Πάντως την ίδια χρονιά με το λανσάρισμά του, το 1961, ο André Malraux, υπουργός Πολιτισμού τότε, τον έχρισε Ιππότη των Τεχνών και των Γραμμάτων. Καθώς εκτός από την αυτοκινητοβιομηχανία, δεν έχει σταματήσει τη δραστηριότητά του ως καλλιτέχνης. Με τα σχέδια, τους πίνακες και τα γλυπτά του να εκτίθενται παντού. 

Μέσα από αυτή την πορεία των 30 ετών, ο ιδιοφυής αρτίστας έβαλε τη σφραγίδα του στο τμήμα «Style» της Citroën και οδήγησε την ίδια την εταιρεία να σφραγίσει με τη σειρά της τον ορισμό της «αβανγκάρντ» της αυτοκίνησης.

Παρέμεινε στις επάλξεις του σχεδιασμού για τη φίρμα του «double chevron» μέχρι τον θάνατό του, το 1964 από καρδιακή προσβολή. Το πρότζεκτ πάνω στο οποίο εργαζόταν τότε ήταν μια κουπέ σπορ DS.  Το αυτοκίνητο που θα γινόταν η θρυλική Citroën SM από τη γραφίδα του μαθητή και συνεργάτη του, Robert Opron.