Στη δεκαετία του ’50, η έδρα των τριών παγκόσμιων ηγετών του αυτοκινήτου στο Detroit άκουγε στο προσωνύμιο «Motor City». Και ο μεγαλύτερος από αυτούς ήταν η General Motors με τον William L. Mitchell ή Bill Mitchell τον επικεφαλής σχεδιαστή της.

Η εταιρεία έσφυζε από υγεία και τα στελέχη της, οι «car guys» ανέπνεαν μόνο για το αυτοκίνητο. Οι μηχανικοί ένιωθαν πως με κάθε μοντέλο (ξανά)ανακάλυπταν τον τροχό και οι στιλίστες πίστευαν σχεδόν ότι αν δεν ήταν απόγονοι του Μιχαήλ Άγγελου σίγουρα θα ήταν του Caravaggio! Μολονότι υπό το άγρυπνο βλέμμα πανίσχυρων λογιστών, που για κάθε δολάριο επιπλέον κόστους έβλεπαν εκατομμύρια απώλειες, κατάφερναν να δημιουργήσουν ονειρικά αυτοκίνητα, επειδή κι ίδιοι ονειρεύονταν.

Είναι αμαρτία να σχεδιάσεις ένα άσχημο αυτοκίνητο. Το κόστος σχεδιασμού, μηχανολογίας και κατασκευής είναι σχεδόν το ίδιο, όμορφο ή άσχημο…

Ο Mitchell γεννήθηκε το 1912 «μέσα» στο αυτοκίνητο, μιας και ο πατέρας του ήταν ντίλερ της Buick στην Pennsylvania. Από νεαρή ηλικία, ο Bill δεν σταμάτησε να σχεδιάζει και όχι απαραίτητα μόνο αυτοκίνητα. Η Art Students League της Νέας Υόρκης λοιπόν ήταν η φυσική συνέχεια και χόμπι του, τα αγωνιστικά αυτοκίνητα. Οι δημοσιεύσεις και τα σχέδιά του σε ερασιτεχνικά ενημερωτικά δελτία και τοπικά περιοδικά τράβηξαν την προσοχή του μετέπειτα μέντορά του, του Harley J. Earl.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ Buick Υ-Job, το πρώτο πρωτότυπο στην Ιστορία [video]

Προερχόμενος από τον κινηματογράφο, ο Earl έπεισε τους ιθύνοντες νόες της GM το 1928 για τη σημασία της εμφάνισης και έτσι ίδρυσε το Art & Color Studio, το πρώτο ολοκληρωμένο κέντρο σχεδιασμού στον κόσμο. Που θα έφτανε να εργοδοτεί πάνω από 1.400 στιλίστες.

Ο Mitchell διακρίθηκε αμέσως για την ποιότητα των σχεδίων και την ακρίβεια των απόψεών του. Το πρώτο αριστούργημά του ήταν η Cadillac Sixty του ’38, πετυχημένο μίγμα πολυτέλειας και νεωτερισμού. Ο Bill σε ηλικία μόλις 26 ετών αναμόρφωνε ένα από τα σύμβολα της Αμερικής! Το αυτοκίνητο!

Σύντομα ο Mitchell θα βρισκόταν επικεφαλής σχεδιασμού της Cadillac, του πολυτελούς βραχίονα της GM μέχρι σήμερα, και γρήγορα δεξί χέρι του Earl. Από το 1959 έως το 1978, θα θήτευε στη θέση του αντιπροέδρου του ομίλου, σημάδι ότι ο σχεδιασμός κατείχε πλέον περίοπτη θέση στη στρατηγική της εταιρείας. 

Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ετών δε, εκπροσωπούσε εκείνο τον τύπο του ανθρώπου και το είδος του life style που προσήλκυε πελάτες.

Ήδη από το 1951, έβαλε μια βόμβα στα αυτοκινητικά πράγματα με το πρωτότυπο κάμπριο Le Sabre. Έναν ασημένιο πύραυλο που επέμενε να τον κυκλοφορεί σπίτι-γραφείο, βάζοντας φωτιά στα όνειρα μιας νεολαίας που ανακάλυπτε το rock and roll, το σινεμά σε Technicolor και τα McDonald’s: Μια αεροδυναμική φιγούρα με ηλεκτρικά καθίσματα και παράθυρα, φώτα κρυμμένα σε ψευδοαεραγωγούς, αισθητήρες βροχής που έκλειναν την κουκούλα, ενσωματωμένους υδραυλικούς γρύλους…

Σιγά-σιγά, η τεχνολογική πρόοδος σχεδόν υπερκέρασε τον σχεδιασμό. Οι ιπποδυνάμεις ανέβαιναν, αλλά το κλειδί ήταν να το αναδείξεις. Κάθε χρόνο, η εμφάνιση εξελισσόταν και οι εκθέσεις των εμπόρων ήταν χρωματιστές σαν προθήκη ζαχαροπλαστείου. Καπό, φτερά και οροφές βάφονταν σε διαφορετικά χρώματα.

Το ροζ, το τιρκουάζ, το πορτοκαλί, το μοβ, το κίτρινο, παντρεύονταν με πυκνές γρίλιες, tailfin που μεγάλωναν όλο και περισσότερο, με στρέμματα νίκελ και φώτα από εμπρός μέχρι πίσω, δερματίνη, ταμπλό σε μεταλλικές διπλές αποχρώσεις. Η υπερβολή καταναλωνόταν με βουλιμία, με τους αγοραστές να προσπαθούν να επιδειχθούν μέσα σε ένα «μοντέλο της χρονιάς».

Αυτό το αισιόδοξο παραλήρημα, ο Bill Mitchell το ενορχήστρωνε χάρη στην ικανότητά του να βλέπει τη μεγάλη εικόνα και με τη συνεχή εφεύρεση πικάντικων λεπτομερειών. Θα έφτανε δε την εκκεντρικότητα στο αποκορύφωμά της με τη συβαριτική Cadillac Eldorado του 1959 με τα υπερμεγέθη πτερύγια.

Αλλά θα ήξερε επίσης πώς και πότε να βάλει τέρμα στις μπαρόκ υπερβολές και να διαπραγματευτεί την επιστροφή σε απαλές γραμμές, υπογράφοντας δύο εξαιρετικά αυτοκίνητα στις αρχές της δεκαετίας του 1960: Τη Chevrolet Corvair και την αριστουργηματικού σχεδιασμού Corvette Stingray. Και ύστερα τις Buick Riviera, Oldsmobile Toronado, Chevrolet Camaro, Pontiac Firebird…

Σε απάντηση στη ματαιότητα του δικηγόρου του καταναλωτή Ralph Nader, ο οποίος απαιτούσε μεγαλύτερη αντοχή στις συγκρούσεις σε βάρος της κομψότητας, ο Mitchell απαντούσε, «η αισθητική υποστηρίζει τον δυναμισμό της αγοράς. Τα μοντέλα με αμήχανο ή αποτυχημένο σχεδιασμό είναι καταδικασμένα σε καταστροφική καριέρα. Οι κατασκευαστές που προκρίνουν αυτή τη δευτερεύουσα παράμετρο είναι εμπορικοί αυτόχειρες».

Εκφράζοντας μάλιστα την αρχή που τον καθοδηγούσε, ο Mitchell έλεγε: «Είναι αμαρτία να σχεδιάσεις ένα άσχημο αυτοκίνητο. Το κόστος σχεδιασμού, μηχανολογίας και κατασκευής είναι σχεδόν το ίδιο, όμορφο ή άσχημο».

Εκ των υστέρων, θα μπορούσε κάποιος να ερμηνεύσει την ακμή του Detroit και τα «όμορφα αμερικανικά αυτοκίνητα» ως μια κοινωνική ανοησία, ακόμη και ως οικολογικό έγκλημα. Ακόμη κι έτσι όμως, ποτέ ένας και μόνο άνθρωπος δεν πρέσβευε όσο ο Mitchell αυτή τη δημοφιλή μορφή τέχνης: Μπούκωσε τότε την παγκόσμια φαντασία, ενώ σήμερα μας πλημμυρίζει με ακατάλυτη νοσταλγία.

Το 1988, ο Bill Mitchell πέρασε στην αιωνιότητα και μόλις πέντε χρόνια αργότερα, το 1993 στο αυτοκινητικό πάνθεον, στο Αutomotive Ηall of Fame…