Γεννημένος στις 22 Νοεμβρίου του 1893, ο Harley J. Earl, εμπνευστής και μάστορας του στιλ των ’50s, αποτελεί πλέον μια εμβληματική φυσιογνωμία.

Απετέλεσε κυρίαρχη φιγούρα στον κόσμο της αυτοκινητοβιομηχανίας, ων αρχισχεδιαστής της GM από 1927 έως το 1959, αλλά παράλληλα και αντιπρόεδρός της. Κάτι που μαρτυρά πόσο η εξειδίκευσή του επηρέασε συνολικά τον αμερικανικό όμιλο.

Ο Harley J. Earl πριν από 70+ χρόνια αναστάτωσε την αυτοκινητοβιομηχανία, εξαναγκάζοντας τους ανταγωνιστές της GM να ανασχεδιάζουν τα μοντέλα τους κάθε χρόνο.

Αλλά περισσότερο από τη θέση του στην ιεραρχία, είναι το παλμαρές του ως δημιουργού που βάζει το σημείο στίξης: Θαυμαστικό! Κι αν έπρεπε εδώ στις πρώτες αράδες να του πιστώσουμε το μεγαλύτερο κεφάλαιο, αυτό θα ήταν η τρίτη γενιά της Cadillac Series 62 του 1948, απ’ όπου και προέκυψε η Cadillac Eldorado του ’53 και ακόμα περισσότερο αυτή η Eldorado του 1958 με τις καλλίπυγες και καλλιπάρειες Biarritz, Seville και Brougham . 

Με όλα εκείνα τα υπερβολικά «φτερά» που αποτελούσαν το σχολείο, λίγο έως πολύ, για όλους τους σχεδιαστές και τα αυτοκίνητα του κόσμου. Ακόμα και για το Peugeot 404 του 1960 που σχεδίασε ο Ιταλός καλλιτέχνης Pinin Farina. Μια ιδέα που σφηνώθηκε στον Earl κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, βλέποντας να πετάει ένα καταδιωκτικό P-38 Lightning με διπλό ουραίο πτέρωμα.

Ο Harley J. Earl δεν έθετε όρια στην έμπνευσή του. Το ελεύθερο πνεύμα του γέννησε την εκπληκτική Buick Le Sabre, ένα πρωτότυπο πλαισιωμένο από δύο νικελένιες «γλώσσες», σαν διπλωμένα φτερά πουλιού, που ξεκινούσαν από ένα μεγάλο κεντρικό φανάρι, σαν το μάτι του Πολύφημου.

Για να ακολουθήσουν μαγικά αυτοκίνητα, όπως η Chevrolet Bel-Air, η Buick Skylark, η Pontiac Sea Club ή η Oldsmobile Golden Rocket. Τόσα πολλά σύμβολα μιας Αμερικής που πίστευε και επένδυε στο μέλλον της. Για να φτάσουμε τελικά σε μια απελευθερωμένη Corvette, εμπνευσμένη με μια αμερικανική ανεμελιά από τα ευρωπαϊκά αγωνιστικά των ’50s.

Το 1953, ο Harley J. Earl είχε μια ακόμη ιδιοφυή ιδέα και τούτη τη φορά δεν αφορούσε ένα αυτοκίνητο. Φαντάστηκε και σχεδίασε για τα 77α γενέθλια της Waterman μια πένα που έμελλε να γίνει κλασικό αντικείμενο. Οι συλλέκτες την αποκαλούν μεταξύ τους το «πιο όμορφο στιλό στον κόσμο», κλείνοντας το μάτι στο σλόγκαν που με αυτή την ίδια φράση λανσάρισε η Waterman την πένα της. 

Η C/F, αρχικά για το Cartridge Filler, ήταν η πρώτη πένα στον κόσμο με πλαστική φύσιγγα. Μια τεχνολογική επανάσταση τότε, καθώς, όπως και τα αυτοκίνητα, η C/F που σχεδίασε ο Harley Earl ήταν πολύ μπροστά από την εποχή της.

Σε αυτό το καθημερινό αντικείμενο, έστω κι αν έγινε συλλεκτικό, ανακαλύπτουμε τις βασικές αρχές του στιλ Earl: Φτερά κι εδώ κατά κάποιο τρόπο, αλλά διπλωμένα κατά μήκος του σώματος της πένας, και μεταλλικές ενθέσεις σε χρυσό ή ασήμι. Οι τεχνικές και το στιλ των ενθέσεων θυμίζουν, το δίχως άλλον αυτό που ο σχεδιαστής έβαζε στα αυτοκίνητά του.

Το 1942, ο Harley J. Earl ίδρυσε στο πλαίσιο της General Motors ένα τμήμα έρευνας και εφαρμογής καμουφλάζ. Την ίδια περίοδο συνεργάστηκε με την Πολεμική Αεροπορία μέχρι και το τέλος του πολέμου. Μια συνεργασία που ξύπνησε μέσα του τη δημιουργικότητα που τον οδήγησε τελείως φυσικά προς τους πυραύλους και την κατάκτηση του διαστήματος.

Τo ταξίδι μεταξύ αυτών των δύο κόσμων, της αυτοκινητοβιομηχανίας και του διαστήματος, θα τον ενέπνεε στη συνέχεια για αυτοκίνητα που έμοιαζαν με ρουκέτες ή μικρές ακάτους, όπως το Firebird I, II και III, μονoθέσια ή διθέσια. Εδώ και πάλι εμφανίζονταν προκλητικά πτερύγια που θύμιζαν αυτά των καταδιωκτικών αεροπλάνων. Το Landspeeder του Luke Skywalker, στους Star Wars, θα μπορούσε να είχε γεννηθεί στο σχεδιαστήριο του Harley J. Earl!

Ήταν πρόδρομος ο Harley J. Earl; Αυτός ο σχεδιαστής, ο πρώτος που χρησιμοποίησε μοντέλα από πηλό για να σμιλέψει τις αισθητικές σπουδές του, εισέφερε στη μεταγωγή της αυτοκινητοβιομηχανίας στη σύγχρονη εποχή. Προωθώντας παραινέσεις και διδάγματα που τελικά θα υιοθετούνταν από το σύνολο των μεγάλων συντελεστών του αυτοκινήτου.

Έτσι, προέκυψε και η αρχή της δυναμικής απαξίωσης για μια γκάμα. Που με τη σειρά της επιβάλλει το λανσάρισμα ενός ή περισσότερων νέων ή ανανεωμένων μοντέλων ανά έτος, για να διατηρείς και να κερδίσεις μερίδιο αγοράς, προωθώντας ταυτόχρονα την καινοτομία.

Ήταν επίσης ο Harley J. Earl αυτός που εισήγαγε την ιδέα ότι ένα πρωτότυπο δεν θα μπορούσε να περιοριστεί στη μυστικότητα των σχημάτων που φαντάζεται ο σχεδιαστής τους. Και ότι αντί να το κρύβει ως στοιχείο έκπληξης, θα ήταν καλύτερα να το επιδεικνύει σε Σαλόνια Αυτοκινήτου για να σφυγμομετρηθεί η αντίδραση του κοινού και, ως εκ τούτου, να αποφευχθεί μια οικονομική καταστροφή.

Το 1938, το πρώτο πρωτότυπο της Ιστορίας, η Buick Y-Job, ήταν και πρώτη που ανέλαβε αυτή την αποστολή. Ο Earl πειραματίστηκε πάνω της με στιλιστικά ευρήματα που πέρασαν στην παραγωγή πολλά χρόνια αργότερα, κυρίως στην Buick Convertible του ’50. Το τελευταίο μοντέλο που σχεδίασε ο Harley J. Earl ήταν το… υπνωτιστικό Cyclone.

Ένα ακόμα καινοτόμο χαρακτηριστικό γνώρισμα του Harley J. Earl ήταν ότι δεν καταλάβαινε από αποκλεισμούς. Και είχε βαθιά γνώση του μάρκετινγκ. Και επειδή όπως έλεγε, «οι γυναίκες επηρεάζουν το 75% όλων των αγορών αυτοκινήτου. Και όταν οι γυναίκες πηγαίνουν να αγοράσουν αυτοκίνητο ξέρουν τι θέλουν», το 1955 προσέλαβε μια ομάδα δέκα γυναικών για να σχεδιάσει το εσωτερικό των μοντέλων της GM. Που θεωρείται πλέον η πρώτη εξέχουσα και αποκλειστικά γυναικεία ομάδα σχεδιασμού στην αμερικανική ιστορία.

Οι συνάδελφοί του στην GM εκείνη την εποχή σοκαρίστηκαν από αυτή την τολμηρή κίνηση. Τα ΜΜΕ ονόμασαν αυτή την ομάδα οι «Damsels of Design», οι Κυρίες του Ντιζάιν. Μια κίνηση, σε μια εποχή πολύ πριν κατοχυρωθούν νομοθετικά τα ίσα δικαιώματα για γυναίκες και άνδρες.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ DRIVE Legend: Helene Rother 1908-1999, η νονά του εσωτερικού ντιζάιν

Το 1957, όταν το εργοστάσιο της Waterman έκλεισε στις ΗΠΑ, και η αυτοκινητοβιομηχανία επρόκειτο να βιώσει τη χειρότερη ύφεση από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Harley J. Earl πρότεινε να γίνουν αλλαγές: Από τη διαδικασία παραγωγής της GM έως τον σχεδιασμό πιο κόμπακτ αυτοκινήτων, όπως ο Σκαραβαίος ή τα μικρά γιαπωνέζικα μοντέλα. 

Οι ιθύνοντες του αμερικανικού ομίλου όμως, εκτίμησαν ότι αυτό το πρότζεκτ δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα. Τελικά, ο Harley J. Earl, ο οραματιστής, είχε διαβλέψει σωστά. Πενήντα και βάλε χρόνια νωρίτερα! Μιας και εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο στις 10 Απριλίου του 1969.