Μέχρι πριν από λίγo καιρό και πριν η Ισµαήλος Classics µας το παραχωρήσει για δοκιµή, αποτελούσε παιδικό µου απωθηµένο. Το είδα για πρώτη φορά σε µέταλλο στην Genova το 1972, όταν ήµουν εννιά χρονών. Θυµάµαι που το έλεγα και το ξανάλεγα στο νονό της µητέρας µου, Ιταλό και ιδιοκτήτη φαρµακαποθήκης εκεί, και περίπου µε χλεύαζε. Βλέπετε, το FIAT 124 Sport µε το οποίο ταξιδεύαµε είχε µείνει «ξερό» από ηλεκτρικά, όταν κάτι τζιµάνια Τζενοβέζοι ηλεκτρολόγοι τοποθέτησαν ένα Grundig που µόλις είχε αγοράσει ο πατέρας µου. Κι έτσι, ο Leon -o νονός- µας έδωσε ένα από τα αυτοκίνητά του για να συνεχίσουµε το ταξίδι: Μια De Tomaso Dauville. Η «σύγκριση» λοιπόν ήταν και ο λόγος της κοροϊδίας…

Η εµπορική αποτυχία του 130 είχε να κάνει περισσότερο µε κοινωνικές αγκυλώσεις. Την «µπασκλασαρία» του ονόµατος FIAT σε µια κατηγορία όπως αυτή των πολυτελών κουπέ, παρά µε τυχούσες ενδηµικές παραλείψεις στο 130 Coupé. Από κάθε άποψη, το 130 πρόβαλλε τη λεπτότητα του στιλ του, µέσα από ένα πλούσιο, εξωτικό, ραφινάτο και καλά εξελιγµένο αυτοκίνητο, κατασκευασµένο µε βάση τις προδιαγραφές και όχι την τιµή.

Ως µπερλίνα, το 130 παρουσιάστηκε το 1969, ως επίσηµο και αξιοπρεπές όχηµα για τα υψηλόβαθµα στελέχη του ιταλικού κράτους και της ιταλικής Εκκλησίας. Με το κουπέ αδέρφι του, η FIAT ήλπιζε να ανεβάσει τις µετοχές της γοητείας του. Μέχρι σήµερα, ο σχεδιαστής του 130 Coupé παραµένει επίσηµα άγνωστος, όπως γινόταν µέχρι πρόσφατα µε όλους του στιλίστες του Pininfarina. Ανεπίσηµα γνωρίζουµε ότι ο Paolo Martin, σχεδιαστής που την εποχή εκείνη εργάστηκε στην Pininfarina ως επικεφαλής του τµήµατος styling, ήταν ο υπεύθυνος του σχεδίου. Ούτε ο Dante Giacosa ούτε ο Pio Manzu εργάστηκαν στο πρότζεκτ «FIAT 130 Coupé». Το πρότζεκτ διαχειρίστηκε ο ίδιος ο Gianni Agnelli, µε τον Sergio Pinifarina να δίνει πλήρη ελευθερία στον Martin.

Απλό, σµιλεµένο κοφτερά και µε όµορφες λεπτοµέρειες, το 130 Coupé διαθέτει πολύ καλή αναλογία λαµαρίνας και κρυστάλλου, διασφαλίζοντας ευήλια καµπίνα και µια λεπτή οροφή µε πλευρικά κρύσταλλα που κατεβαίνουν µε µεγάλη γωνία. Τα µεγάλα, παραλληλόγραµµα εµπρός φανάρια της Carrello, που δεν είχαν χρησιµοποιηθεί ποτέ άλλοτε σε αυτοκίνητο παραγωγής, του δίνουν τη χαρακτηριστική όψη του.

Το µεγάλο κουπέ FIAT δεν φορά κανένα άλλο στολίδι, πέρα από τους νίκελ προφυλακτήρες που είναι ντυµένοι µε καουτσούκ στις άκρες, τα νίκελ στο πλαίσιο των παραθύρων και τις ευδιάκριτα γυαλιστερές, τετράγωνες λαβές στις πόρτες. Οι επιφάνειές του είναι καθαρές και µεγάλες, το µακρύ καπό µε τους µεντεσέδες εµπρός δηµιουργεί «φρύδια» για τα εµπρός φανάρια, ενώ το µεγάλο µέγεθος του πίσω καπό ανακουφίζεται από ένα διακριτικό χείλος στο τελείωµα του.

Στα πλευρά, το αυτοκίνητο θα µπορούσε να είναι τελείως ανώνυµο, αλλά η ελαφριά ακµή στο ύψος του γόνατου, που τρέχει από την αρχή του εµπρός φτερού µέχρι τα πίσω φώτα που αγκαλιάζουν τα πίσω φτερά, «σπάει» τη µεγάλη επιφάνεια λείας λαµαρίνας στην πόρτα και στο πίσω φτερό.

Κάτω από το καπό του 130 Coupé αρχικά τοποθετήθηκε το µοτέρ της µπερλίνας µε 2.866 cc και 140 άλογα. Γρήγορα όµως, το 1971 κιόλας, το µοτέρ µεγάλωσε µε έξι χιλιοστά µεγαλύτερα πιστόνια, ανεβαίνοντας στις 3.235 cc. Αποδίδοντας 167 άλογα, ήταν µια εξέλιξη του µοτέρ σχεδίασης Ferrari που βρίσκαµε κάτω από το καπό του FIAT Dino. Αλλά µε δύο εκκεντροφόρους στο σύνολο, κινούµενους µε λουρί αντί για καδένα των δύο διπλών εκκεντροφόρων του Dino. Δυστυχώς, η πλειονότητα των αυτοκινήτων, συνδυάστηκε µε ένα βαρύ, αργό, 3τάχυτο σασµάν της BorgWarner -όπως και στο δικό µας- και µόνο το 10% µε το 5άρι dogleg της ZF που ήταν έξτρα.

Ανοίγοντας τις µεγάλες πόρτες αποκαλύπτεται ένα ηδονιστικό εσωτερικό και ένα από τα καλύτερα ιταλικά της εποχής. Από το διαχρονικό και µη τυπικό εξωτερικό στιλ παίρνει τη σκυτάλη και η καµπίνα, ξεχειλίζοντας από δέρµα, -µέχρι και στον ουρανό- και από ξύλινο τριµάρισµα. Στο δικό µας 130, το αναχρονιστικό τιµόνι µε τις δύο ακτίνες έχει δώσει τη θέση του σε ένα ξύλινο 3άκτινο Personal που δένει ωραία µε τα ξύλα του αυτοκινήτου. Σε αντίθεση, ο πίνακας της Veglia Borletti δείχνει ακόµη και σήµερα σύγχρονος, µε ευανάγνωστα γραφικά και ιδανικά τοποθετηµένα καντράν και βελόνες.

Το 130 Coupé αποστόµωνε στην εποχή του οποιαδήποτε αντιπολίτευση στους τοµείς του σχεδιασµού, του εξοπλισµού και των χώρων, καθίζοντας τέσσερις ενηλίκους µε βασιλική άνεση: Το Coupé διαθέτει το ίδιο µεταξόνιο (2,72 m) και τα ίδια µετατρόχια µε την µπερλίνα.

Οι δύο φαρδιές πολυθρόνες πίσω χωρίζονται µε ένα οµοίως φαρδύ υποβραχιόνιο, ενώ τα τασάκια ανοίγουν µε το τίναγµα του ενός δαχτύλου και µε το καπάκι τους να εξαφανίζεται στην πλάτη του σταχτοδοχείου. Αναµφίβολα, µια λειτουργία πολύ… Rolls-Royce. Φυσικά και έχει ηλεκτρικά παράθυρα, φυσικά και είναι climatizzata, φυσικά και το βαντιλατέρ του αερισµού/κλιµατισµού στην τρίτη σκάλα είναι ό,τι σε ένα σύγχρονο αυτοκίνητο στην… πρώτη.

Αναµφίβολα, το 130 Coupé είναι ένα ογκώδες αυτοκίνητο και τα 1.600 κιλά του είναι πολλά για το µοτέρ. Στον ανοιχτό δρόµο, η ανεξάρτητη ανάρτηση γύρω γύρω δίνει ωραία κύλιση, αλλά η αεροδυναµική βοή και η έλλειψη νεύρου είναι πανταχού παρούσες. Παρόλα αυτά, στο δρόµο το νιώθεις να κουµαντάρει τον εαυτό του µε αυτοπεποίθηση και καθόλου περίπλοκα. Ακόµα και στα 170 km/h, το νιώθεις να πατά, αν όχι µε µπρίο, µε ένα αταλάντευτο τσαγανό, γεµίζοντάς σε σιγουριά παρά τα 50 χρόνια που έχει στην πλάτη του.

Προφανώς δεν πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που σε εκλιπαρεί να το οδηγήσεις σπορτίβικα. Και εδώ, ο «ιταλοπίθηκος» µε τα κοντά πόδια, τα µακριά χέρια και τα όφσετ πεντάλ δίνουν το παρών, αλλά τα δύο µόνο πεντάλ αµβλύνουν τα πράγµατα. Από την άλλη σε ανταμείβει µε το γλυκό, στρωτό δούλεµα του V6 και την αδιατάραχτη καµπύλη ισχύος, από το ραλαντί έως το κόκκινο. Όχι το ίδιο εύηχα µε το µοτέρ του Dino, αλλά πάντως αντάξια ενός µοτέρ GT µε την υπογραφή του Aurelio Lampredi.

Με κράτηµα περισσότερο σπορτίφ παρά σπορ, τις αναρτήσεις να αντιστέκονται σθεναρά στην κλίση και καλά παπουτσωµένο για την εποχή µε φαρδιά τιούμπλες 205/70 πάνω σε Cromodora 6Jx14”, το 130 Coupé είναι ιδανικό για µια ωραία, σβέλτη βόλτα σε δρόµο µε ανοιχτές στροφές και χωρίς µεγάλη ανωφέρεια. Το φρενάρισµα είναι εξαιρετικό για την ηλικία του, µε το εµπρός µέρος να µη βουτάει ακόµα µε δυνατό κλότσηµα από µεγάλη ταχύτητα. Τα οδικά χαρακτηριστικά του είναι συγκρίσιµα µε µιας BMW CS, µε τη δεύτερη να κάνει τα ίδια µε λιγότερο στιλ -κι ας κόστιζε τα διπλά χρήµατα. Αν µπορείς κάτι να προσάψεις στο FIAT, αυτό είναι η ακόρεστη λαιµαργία του.

Στην αγορά του κλασικού αυτοκινήτου που διακατέχεται από εµµονές και κλισέ, µόνο λίγοι cognoscenti θυµούνται και θα εκτιµήσουν ένα FIAT 130 Coupé. Αν βρείτε κάποιο διαθέσιµο δεν θα είναι ιδιαίτερα ακριβό. Ένα αυτοκίνητο σε κατάσταση «Concours» στοιχίζει κάτω από τις €30.000, ενώ σε κατάσταση «Fair» ή «4» ακόµη και κάτω από τα δέκα χιλιάρικα.

Το 130 Coupé σε αριθμούς
ΔΟΜΗ
Αμάξωμα Αυτοφερόμενο
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
Τύπος 130. Β.000
Θέση Εμπρός
Κύλινδροι Έξι σε V 60º
Διάμετρος x διαδρομή 102 x 66 mm
Συμπίεση 9,3:1
Ισχύς 167 PS/5.600 rpm
Ροπή 25,5 kgm
Βαλβίδες Επικεφαλής, ένα εκκεντροφόρος σε κάθε πλευρά του V
Ανάφλεξη Πολλαπλασιαστής, ντιστριμπιτέρ
Σύστημα ψύξης Υγρόψυκτο, αντλία, χωρητικότητα 15,5 lt
Τροφοδοσία Ηλεκτρική αντλία, διπλό καρμπιρατέρ WEBER 45 DFC12
Ρεζερβουάρ 80 lt
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Κίνηση Πίσω
Τύπος Άξονας δύο τμημάτων με σταυρό
Συμπλέκτης Ξηρός μονόδισκος, υδραυλικός έλεγχος
Κιβώτιο ταχυτήτων Πέντε ταχυτήτων χειροκίνητο της ZF με λεβιέ στο πάτωμα ή 3τάχυτο αυτόματο σασμάν της Borg-Warner με λεβιέ στο πάτωμα
ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Εμπρός Ανεξάρτητη, γόνατα, ράβδοι στρέψης, τηλεσκοπικά αμορτισέρ, αντιστρεπτική ράβδος
Πίσω Ανεξάρτητη, γόνατα, ελατήρια, τηλεσκοπικά αμορτισέρ, αντιστρεπτική ράβδος, εγκάρσιοι βραχίονες
TΡOXOI
Ζάντες Ελαφρού κράματος Cromodora 6Jx14"
Λάστιχα 185x14 ER70 ή 205/70 VR 14 tubeless
ΦΡΕΝΑ
Τύπος Υδραυλικά, υποβοηθούμενα και στους τέσσερις τροχούς, τέσσερα δισκόφρενα, κατανεμητής πίεσης πίσω, διπλό κύκλωμα
Χειρόφρενο Μηχανικό στους πίσω τροχούς, λεβιές τοποθετημένος αριστερά
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
Τιμόνι Ατέρμονας κοχλίας, υδραυλική υποβοήθηση, κύκλος στροφής 11 m
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Τύπος 12βολτο, με εναλλάκτη 900w και μπαταρία 55Ah
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
Μήκος x πλάτος x ύψος 4,84 x 1,76 x 1,35 m
Μεταξόνιο 2,72 m
Μετατρόχια εμπρός-πίσω 1.467 mm
ΒΑΡΗ
Βάρος κενό 1.555 kg (1.600 kg το αυτόματο)
Βάρος με πλήρες φορτίο 1.955 kg (2.000 kg το αυτόματο)
Ωφέλιμο φορτίο 400 kg
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
Τελική ταχύτητα 190 km/h (αυτόματο 185 km/h)
Επιτάχυνση 0-100 km/h 9,2”
Επιτάχυνση 0-160 km/h 26,9”
Επιτάχυνση 0-400 m 16,5”@132 km/h
Επιτάχυνση 0-1.000 m 30,5”@165 km/h
Κατανάλωση 14,7 lt/100 km (15,1 lt/100 km το αυτόματο)
Αυτονομία 500 km
ΤΙΜΗ
Τιμή στην Ιταλία (1971) 4.750.000 L. (4.950.000 L το αυτόματο)
Τιμή σήμερα Περίπου 27.000 ευρώ (άριστη κατάσταση)