Η απόφαση της αμερικανικής Γερουσίας να ακυρώσει τη μακράς διάρκειας εξαίρεση της California στον τομέα της περιβαλλοντικής νομοθεσίας μοιάζει με θεσμική οπισθοδρόμηση. 

Ενώ ο υπόλοιπος κόσμος -από την ΕΕ έως την Κίνα- επιταχύνει τη μετάβαση προς την καθαρή κινητικότητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν ένα άλμα προς τα πίσω. Πιο συγκεκριμένα, η ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Γερουσία επιχειρεί να καταργήσει το δικαίωμα του Golden State να θεσπίζει αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών ρύπων.

Ποιος θα καθορίσει το μέλλον της αμερικανικής πολιτικής -η επιστήμη και η καινοτομία ή οι λομπίστες του πετρελαίου και οι πολιτικοί τους προστάτες;

Το παράδοξο είναι διπλό: Όχι μόνο η πρωτοβουλία αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις κλιματικές δεσμεύσεις της Ουάσιγκτον, αλλά επιχειρείται και μέσω μιας αμφισβητούμενης νομικής οδού, της περίφημης Congressional Review Act, που σύμφωνα με ειδικούς δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωση της California. Ο κυβερνήτης Gavin Newsom έχει ήδη σηκώσει το γάντι, ανακοινώνοντας προσφυγή στη Δικαιοσύνη και καταγγέλλοντας «πραξικόπημα κατά της δημόσιας υγείας».

Το σύνθημα του προέδρου Τραμπ, «Make America Great Again», γίνεται αντικείμενο ειρωνικής ανατροπής: «Make America Smoggy Again», απαντά ο Newsom. Διότι όταν η κυβέρνηση παρεμβαίνει για να εμποδίσει έναν από τους πιο καινοτόμους και προοδευτικούς πολιτειακούς μηχανισμούς καθαρού αέρα στον κόσμο, κάτι δεν πάει καθόλου καλά.

Οι επιπτώσεις δεν περιορίζονται στην California. Δώδεκα πολιτείες υιοθετούν τα ίδια πρότυπα, επηρεάζοντας σχεδόν το 40% της εθνικής αγοράς αυτοκινήτου. Εάν ακυρωθεί η εξαίρεση, διακυβεύεται η συνολική στρατηγική για μείωση των εκπομπών στις ΗΠΑ, ενώ ενισχύονται οι γεωπολιτικοί ανταγωνιστές, με πρώτη την Κίνα, στον αγώνα για κυριαρχία στην ηλεκτροκίνηση.

Αλλά πίσω από τα νομικά τερτίπια και τις πολιτικές αντιπαραθέσεις, κρύβεται μια βαθύτερη κρίση: Αυτή της πολιτικής πυξίδας των ΗΠΑ. Όταν η προστασία του περιβάλλοντος θεωρείται «ιδεολογική πολυτέλεια» και όχι στοιχειώδες δημόσιο αγαθό, τότε πράγματι, τίθεται το ερώτημα που πλανάται στα χείλη όλων: Είναι στραβός ο (αμερικανικός) γιαλός ή στραβά αρμενίζουν;

Η τελική μάχη θα δοθεί στα δικαστήρια. Αλλά το πραγματικό διακύβευμα είναι ευρύτερο: Ποιος θα καθορίσει το μέλλον της αμερικανικής πολιτικής – η επιστήμη και η καινοτομία ή οι λομπίστες του πετρελαίου και οι πολιτικοί τους προστάτες;