Σε μια είδηση που δύσκολα θα σοκάρει όποιον έχει προσπαθήσει να αλλάξει λίστες αναπαραγωγής ήχου ή να ρυθμίσει τον κλιματισμό εν κινήσει, μια νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι η απόσπαση προσοχής από την οθόνη αφής κατά την οδήγηση δεν είναι απλώς ενοχλητική. Αλλά πραγματικά επικίνδυνη.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι μεγάλες οθόνες που μοιάζουν με τάμπλετ έχουν σιωπηλά ωθήσει τους παραδοσιακούς διακόπτες και τα φυσικά χειριστήρια στο περιθώριο -συχνά μάλιστα τα εξαλείφουν πλήρως. Πολλοί κατασκευαστές πλέον διαφημίζουν με υπερηφάνεια τις εκτεταμένες ψηφιακές επιφάνειες ως πλεονέκτημα.

Τώρα, μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον (UW) σε συνεργασία με το ερευνητικό ινστιτούτο της Toyota (Toyota Research Institute - TRI) έρχεται να επιβεβαιώσει μια αλήθεια που ήδη υποψιαζόμασταν. 

Η οθόνη αφής μπορεί να αποσπάσει έντονα την προσοχή και να γίνει επικίνδυνη όταν χρησιμοποιείται κατά την οδήγηση

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στα πρακτικά του 38ου ετήσιου συμποσίου ACM για το λογισμικό και την τεχνολογία διεπαφής χρήστη. 16 συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν σε έναν προσομοιωτή οδήγησης υψηλής πιστότητας, ενώ οι ερευνητές παρακολούθησαν τις κινήσεις των ματιών και των χεριών, τη διαστολή της κόρης και την αγωγιμότητα του δέρματος.

Οι οδηγοί κλήθηκαν να αλληλεπιδράσουν με μια οθόνη αφής και να ολοκληρώσουν εργασίες βασισμένες στη μνήμη, σχεδιασμένες για τη μέτρηση του γνωστικού φορτίου. Το μέγεθος της κόρης και η ηλεκτροδερμική απόκριση παρείχαν κρίσιμα δεδομένα για το πόσο έντονα «δούλευε» ο εγκέφαλος.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ Νέο Honda GT, μήπως το παράκαναν με έξι οθόνες;

Με λίγα λόγια, όταν ζητήθηκε από τους οδηγούς να εκτελέσουν συνήθεις εργασίες αφής κατά την πλοήγηση σε ένα προσομοιωμένο αστικό περιβάλλον, τόσο η οδηγική τους ικανότητα όσο και η ακρίβειά τους χειροτέρεψαν αισθητά. Όσο πιο περίπλοκη ήταν η εργασία, τόσο μεγαλύτερη η πτώση στην απόδοση.

Σημαντικό είναι ότι δεν μιλάμε για αποστολή μηνυμάτων ή doom-scrolling. Η μελέτη εστιάζει σε καθημερινές λειτουργίες που οι αυτοκινητοβιομηχανίες αναμένουν από τους οδηγούς να εκτελούν μέσω πολυεπίπεδων ψηφιακών μενού: Ρύθμιση ήχου, αποστολή ή ακρόαση μηνυμάτων, πλοήγηση σε πολυμέσα. Εργασίες που παλαιότερα ολοκληρώνονταν με έναν διακόπτη απαιτούν πλέον μάτια, χέρια και γνωστικό εύρος ζώνης ταυτόχρονα.

Οι συμμετέχοντες οδήγησαν σε ένα προσομοιωμένο αστικό τοπίο ενώ αλληλεπιδρούσαν με την οθόνη αφής. Οι ερευνητές κατέγραψαν ένα ευρύ φάσμα μετρήσεων, από την ακρίβεια στο τιμόνι και τις κινήσεις των ματιών έως τον χρόνο αντίδρασης και δείκτες στρες.

Τα αποτελέσματα δεν ήταν ιδιαίτερα κολακευτικά για τους λάτρεις των ογκωδών infotainment. Η αλληλεπίδραση με την οθόνη αφής μείωσε την ακρίβεια και την ταχύτητα εκτέλεσης κατά περισσότερο από 58% σε σύγκριση με τις συνθήκες εκτός οδήγησης. Ταυτόχρονα, η απόκλιση από τη λωρίδα κυκλοφορίας αυξήθηκε κατά πάνω από 40%.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ Mazda CX5: Του έδωσαν και κατάλαβε με μια οθονάρα να!

Θα ήταν εύκολο να υποθέσει κανείς ότι η λύση είναι απλώς η επιστροφή στα φυσικά κουμπιά. Ωστόσο, παρότι ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες δείχνουν πρόθυμες να επαναφέρουν κάποιους διακόπτες, οι οθόνες παραμένουν φθηνές, ευέλικτες και εμπορικά ελκυστικές. Ίσως η ενσωμάτωση της εργονομίας των χειριστηρίων στις δοκιμές του Euro NCAP λειτουργήσει ως ανάχωμα.

Η μελέτη προτείνει επίσης τη μείωση του αριθμού των μενού για συχνά χρησιμοποιούμενες λειτουργίες, την προσθήκη μόνιμων συντομεύσεων, καθώς και πιο «έξυπνα» συστήματα που προσαρμόζονται στο γνωστικό φορτίο του οδηγού.

Τελικά, το συμπέρασμα είναι σαφές: Οι διεπαφές πρέπει να σχεδιάζονται με βάση το πώς συμπεριφέρονται πραγματικά οι άνθρωποι -όχι με το πώς θα ήθελαν οι εταιρείες να συμπεριφέρονται.