Κάθε χειμώνα η ίδια συζήτηση αναζωπυρώνεται: Η αυτονομία κατά WLTP στα ηλεκτρικά είναι «όνειρο θερινής νυκτός». «ψεύδη»

Οι πιο καχύποπτοι φτάνουν να λένε ότι για πραγματική αυτονομία σε χειμερινό ταξίδι με 130 km/h πρέπει… να διαιρείς διά δύο το νούμερο του κατασκευαστή. Είναι υπερβολή; Όχι ακριβώς. Αν θεωρήσουμε ότι η πραγματικά χρήσιμη μπαταρία είναι στη ζώνη 15%–80%, τότε μόνο από αυτό χάνεται σχεδόν η μισή θεωρητική αυτονομία. 

Περισσότερη ειλικρίνεια, πολυδιάστατη παρουσίαση στοιχείων και αξιοποίηση πραγματικών δεδομένων για την αυτονομία είναι το σημαντικότερο «καύσιμο» για τη μετάβαση στο μέλλον

Κι αν σε αυτό προσθέσεις ένα 20% φυσιολογικής απόκλισης από το WLTP, τα νούμερα «ξεφουσκώνουν» ακόμη περισσότερο. Φυσικά υπάρχουν και οι ιδανικές περιπτώσεις -ξεκινάς με 100%, έχεις προθερμάνει το αυτοκίνητο ενώ είναι στην πρίζα, τερματίζεις με 5% -αλλά αυτό δεν ισχύει για όσους ζουν σε πολυκατοικίες χωρίς φορτιστή ή ταξιδεύουν προς προορισμούς χωρίς ή με στοιχειώδη υποδομή. Συνθήκη που αφορά την πλειονότητα των ΙΧήδων στην Ελλάδα.

Το θέμα όμως ξεπερνά τα νούμερα. Το WLTP, ενώ έχει νόημα ως εργαλείο σύγκρισης, δεν ανταποκρίνεται στη «βαριά» πραγματικότητα της οδήγησης σε χειμερινές θερμοκρασίες και με σταθερή υψηλή ταχύτητα. Το αποτέλεσμα; Μπερδεμένοι καταναλωτές, απογοήτευση και… έδαφος για κάθε είδους αντί-ηλεκτρικό αφήγημα.

Οι κατασκευαστές δεν εξαπατούν -ακολουθούν έναν νόμιμο κύκλο μέτρησης. Το πρόβλημα είναι ότι ο κύκλος αυτός δεν αντιπροσωπεύει το πώς κινείται ένας Ευρωπαίος οδηγός όταν ξεκινά ένα χειμερινό ταξίδι.

Ας δούμε, λοιπόν, πού χαλάει η σχέση της θεωρίας έναντι της πράξης και πώς θα μπορούσαμε να φτάσουμε σε πιο έντιμη, πιο ρεαλιστική ενημέρωση για την ηλεκτρική αυτονομία.

Γιατί καταναλώνει παραπάνω το ηλεκτρικό στην πράξη; Το WLTP είναι κάτι ως εξέταση οδήγησης στο PS5. Το αυτοκίνητο μπαίνει σε εργαστήριο, τρέχει σε κυλιόμενο τάπητα, σε σταθερή θερμοκρασία 23 °C, διανύει 23,5 km με μέση ταχύτητα 47 km/h και μια σύντομη «πινελιά» 130 km/h. Με λίγα λόγια: Καθόλου ρεαλιστικό για έναν οδηγό που κάνει ταξίδι μεγάλων αποστάσεων.

Το σημαντικότερο, όμως, είναι το «τείχος αέρα». Η αεροδυναμική αντίσταση αυξάνεται εκθετικά -όχι γραμμικά. Πηγαίνοντας από τα 110 στα 130 km/h, η ταχύτητα ανεβαίνει μόλις 20 km/h, αλλά η κατανάλωση ενέργειας μπορεί να αυξηθεί ως και 40%. Προσθέστε τη θέρμανση -η οποία καταναλώνει πιο πολύ από την κλιματιστική ψύξη- και το αποτέλεσμα είναι αναπόφευκτο: Η κατανάλωση εκτοξεύεται.

Στην πόλη, το ηλεκτρικό έχει πλεονέκτημα: Φρενάρει, ανακτά ενέργεια, δουλεύει αποδοτικά. Στον αυτοκινητόδρομο όμως, δεν υπάρχει κανένας «αντισταθμιστικός» παράγοντας, σε αντίθεση με τους θερμικούς κινητήρες που αποδίδουν καλύτερα σε σταθερή υψηλή ταχύτητα και ζεστή λειτουργία.

Έτσι, ένα ηλεκτρικό που το καλοκαίρι στην πόλη καίει 14-15 kWh/100 km, μπορεί τον χειμώνα με 130 km/h να φτάσει εύκολα τις 25 kWh/100 km. Ή ακόμη παραπάνω με τη διαφορά να μπορεί ακόμα και να διπλασιαστεί.

Παρά τα παραπάνω, κάτω από ορισμένες συνθήκες το WLTP μπορεί να είναι αρκετά κοντά στην πραγματικότητα. Σε ήπιο κλίμα (15–25 °C) και με σταθερή οδήγηση σε δευτερεύον οδικό δίκτυο, πολλές φορές η πραγματική αυτονομία μπορεί να ταιριάξει με τη θεωρητική. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν μπαίνουν στο παιχνίδι ο χειμώνας και η υψηλή ταχύτητα -δηλαδή τα πιο συχνά -αν όχι αναπόφευκτα- σενάρια ταξιδιού.

Οι αντίστοιχες νόρμες σε Αμερική και Κίνα, EPA και CLTC, βρίσκονται στα δύο άκρα. Και η σύγκριση δείχνει πόσο αισιόδοξο είναι το WLTP. Η αμερικανική EPA είναι πολύ πιο αυστηρή: Περιλαμβάνει πιο επιθετικές επιταχύνσεις, υψηλότερες ταχύτητες και χρήση κλιματισμού/θέρμανσης.

Για παράδειγμα, το Tesla Model 3 Long Range που στην Ευρώπη ανακοινώνεται στα ~750 km WLTP, στις ΗΠΑ πιστοποιείται ως 584 km. Δεν «χάνονται» 166 km -απλώς η EPA δίνει ρεαλιστικό αριθμό, πιο κοντά σε αυτό που θα κάνει ο οδηγός στην πράξη.

Στο αντίθετο άκρο, η κινεζική CLTC δίνει νούμερα ακόμη πιο αισιόδοξα από το WLTP -συχνά 20% πάνω. Έτσι, ανάλογα με τη χώρα, η αυτονομία του ίδιου αυτοκινήτου μπορεί να ποικίλλει σχεδόν κατά 100%.

Πώς να μην μπερδευτεί λοιπόν ο καταναλωτής; Πώς να χτιστεί εμπιστοσύνη όταν οι διαφορές είναι τέτοιες; Η λύση περιλαμβάνει πιο ειλικρινή νούμερα, σωστή πληροφόρηση και χρήση πραγματικών δεδομένων

Πώς μπορούμε να βγούμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο προσδοκιών και απογοήτευσης;

1. Να σταματήσουμε να συνοψίζουμε κάτι τόσο πολύπλοκο σε ένα μόνο νούμερο Ένα αυτοκίνητο δεν έχει μία αυτονομία. Έχει πολλές. Όπως δεν μπορείς να ρωτήσεις «Πόσες ώρες αντέχεις χωρίς φαγητό;» χωρίς να ξέρεις αν τρέχεις ή κοιμάσαι, έτσι δεν μπορείς να μιλάς για αυτονομία χωρίς να λαμβάνεις υπόψη θερμοκρασία, χρήση θέρμανσης, ταχύτητα και υψομετρικές μεταβολές.
Μια απλή λύση θα ήταν η υποχρεωτική χρήση πολλαπλού πίνακα:
- Πόλη/Μεικτή
- Αυτοκινητόδρομος 130 km/h
- Καλοκαίρι
- Χειμώνας

Αν η διαφήμιση έγραφε: 450 km πόλη/280 km αυτοκινητόδρομος, δεν θα υπήρχαν εκπλήξεις. Ο αγοραστής θα γνώριζε τι αγοράζει -και η φίρμα θα κέρδιζε σε αξιοπιστία. Μήπως αυτό δεν κάνουμε εν τέλει κι εμείς στις δοκιμές; 

2. Να χρησιμοποιήσουν οι κατασκευαστές τα δεδομένα που ήδη συλλέγουν Όλα τα σύγχρονα αυτοκίνητα είναι συνδεδεμένα και στέλνουν δεδομένα κατανάλωσης και χρήσης. Φανταστείτε μια εταιρεία να ανακοινώνει: «Επισήμως: 500 km WLTP. Πραγματική μέση αυτονομία 50.000 οδηγών: 390 km».

Αυτό δεν θα το αμφισβητούσε κανείς. Δεν είναι υπόθεση -είναι στατιστική πραγματικών χρηστών. Θα εξουδετέρωνε επιχειρήματα καχυποψίας και θα προσέφερε διαφάνεια χωρίς προηγούμενο.

Επιπλέον, εταιρικοί στόλοι θα μπορούσαν να δημοσιεύουν ανώνυμα πραγματικά δεδομένα, προσφέροντας ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια στο κοινό.

3. Ενίσχυση οργανισμών τύπου Green NCAP Όπως ο Euro NCAP αξιολογεί την ασφάλεια, ο Green NCAP εξετάζει κατανάλωση και πραγματική συμπεριφορά. Πέρα από τυποποιημένες μετρήσεις σε τάπητα, κάνει και πραγματικές σε αυτοκινητόδρομους στους 14 °C -θερμοκρασία πολύ κοντά στις ευρωπαϊκές μέσες συνθήκες.

Αν η βαθμολογία Green NCAP ήταν υποχρεωτικά ορατή στον εκθεσιακό χώρο, θα δημιουργούσε κίνητρο για εξέλιξη όχι μόνο σε εργαστηριακές συνθήκες αλλά και στον πραγματικό κόσμο.

Και λίγη αυτοκριτική από τους κατασκευαστές: Να σταματήσουν τα ίδια τα αυτοκίνητα να «υπόσχονται» ό,τι δεν μπορούν, αλλά τα μπορεί το WLTP.

Όλοι έχουμε ζήσει το «ενδείκτη αυτονομίας»: Βάζεις εμπρός το αυτοκίνητο και γράφει 400 km. Μία ώρα αργότερα ταξιδεύοντας, έχει πέσει στα 200. Αυτό δημιουργεί άγχος -ίσως περισσότερο και από την ίδια τη χαμηλή αυτονομία.

Ευτυχώς, οι σύγχρονοι προγραμματιστές διαδρομών (Tesla, Renault με Google Automotive κ.λπ.) υπολογίζουν πλέον ακριβώς την άφιξη βάσει καιρού, υψομέτρου, ανέμου, θερμοκρασίας και παλαιότερων δεδομένων. Αν σου λέει 12%, φτάνεις με 12%. Αυτή η συνέπεια είναι που χτίζει εμπιστοσύνη -όχι ο μεγάλος αριθμός στο προσπέκτους.

Οι οδηγοί μπορούν να δεχτούν ότι το κρύο μειώνει την αυτονομία και ότι η υψηλή ταχύτητα κοστίζει ενέργεια. Αυτό που δεν αντέχουν είναι τα «μασκαρεμένα» στοιχεία.

Κλείνοντας θα πούμε ότι το WLTP δεν είναι «ψέμα», αλλά είναι ένας συμβιβασμός που απλώς δεν καλύπτει την πραγματικότητα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην εθνική και στο κρύο. Το χάσμα μεταξύ της θεωρητικής και της πραγματικής αυτονομίας δημιουργεί δυσπιστία, αποθαρρύνει τους υποψήφιους αγοραστές και κοστίζει εκατομμύρια -οικονομικά και περιβαλλοντικά.

Περισσότερη ειλικρίνεια, πολυδιάστατη παρουσίαση των στοιχείων και αξιοποίηση των πραγματικών δεδομένων θα μπορούσαν να φέρουν το μεγαλύτερο κέρδος: Μια διαρκώς αυξανόμενη εμπιστοσύνη στην ηλεκτροκίνηση. Κι αυτό, τελικά, είναι το σημαντικότερο «καύσιμο» για τη μετάβαση στο μέλλον.