«Γιατί δεν μπορούμε και εμείς να φτιάξουμε ένα τέτοιο;», ήταν η ερώτηση του Henry Ford του B’, όταν επισκεπτόμενος την Έκθεση Αυτοκινήτου Παρισιού το 1951, είδε για πρώτη φορά την Jaguar XK120.

Αν και ο George Walker, ο στιλίστας της Ford που τον συνόδευε, ήθελε να απαντήσει, «διότι δεν έχουμε τέτοιο εκλεπτυσμένο γούστο», αρκέστηκε να μπλοφάρει λέγοντας, «μα ήδη δουλεύουμε πάνω σε κάτι τέτοιο».

Η Jaguar XK120, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1948 αλλά μόλις το 1950 πήρε το πράσινο φως για μαζική παραγωγή, θεωρείται το πρώτο ευρωπαϊκό αγωνιστικό αυτοκίνητο που κυκλοφορούσε νόμιμα στο δρόμο! Η παραγωγή της διήρκεσε μέχρι το 1954, αλλά και οι διάδοχοί της, οι XK140 και XK150 που έμειναν στην παραγωγή μέχρι το 1961, ουσιαστικά ήταν βελτιώσεις του αρχικού μοντέλου. Η ουσιαστική αλλαγή έγινε το 1961 με την εμφάνιση της E-type.

Όπως πολλές άλλες παρεμφερείς ιστορίες και αυτή της Jaguar ξεκίνησε με την κατασκευή μοτοσικλετών στα προ του B’ Παγκοσμίου Πολέμου χρόνια.

Δύο φανατικοί φίλοι των μοτοσικλετών, ο εξαιρετικά ταλαντούχος William Lyons (αργότερα του απονεμήθηκε ο τίτλος Sir) και ο William Walmsley ίδρυσαν το 1922 την εταιρία τους με την επωνυμία «The Swallow Sidecar Company». Αυτή μετονομάστηκε σύντομα σε SS Cars Ltd. To 1935, το όνομα SS Jaguar εμφανίστηκε σε ένα μοντέλο σπορ σεντάν, σε δύο εκδόσεις: SS90 και SS100. Όσοι θυμούνται από τα παιδικά τους χρόνια, μια SS100 οδηγούσε η κακιά Cruella De Vil στην ταινία τα «101 σκυλιά της Δαλματίας» στην έκδοση καρτούν.

Για ευνόητους λόγους, τα χαρακτηριστικά SS αφαιρέθηκαν ύστερα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το όνομα έμεινε Jaguar.

Η γέννηση των 2 ΕΕΚ
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Lyon και οι συν αυτώ με επικεφαλής τον αρχιμηχανικό William Heynes σχεδίασαν το μοτέρ που θα ήταν ο πρώτος σε παγκόσμια κλίμακα μεγάλου κυβισμού κινητήρας με διπλό εκκεντροφόρο επικεφαλής. Ύστερα από τον πόλεμο σχεδιάστηκε ένα κοντό σασί και ένα διθέσιο αμάξωμα και όταν αυτά παντρεύτηκαν με τον κινητήρα, εμφανίστηκαν ως ένα ενιαίο όχημα. Το ντεμπούτο της νέας Jaguar έγινε το 1948 στο Motor Show του Earls Court, με την επωνυμία XK120. Λέγεται ότι όταν αποκαλύφτηκε το αυτοκίνητο, ένας δημοσιογράφος σχολίασε, «όλες οι προηγούμενες αντιλήψεις μας για το πώς είναι ένα σπορ αυτοκίνητο παραγωγής διαγράφηκαν σε μια νύχτα!».

Αν και αρχικά το σχέδιο προέβλεπε ότι το αυτοκίνητο θα ήταν απλώς ένα όχημα επίδειξης (πρωτότυπο, concept car με τη σημερινή ορολογία), η πολύ θετική ανταπόκριση του κοινού, αλλά και οι διθυραμβικές αναφορές στον Τύπο της εποχής, ώθησαν την Jaguar να επισπεύσει την παραγωγή της XK120. Η αρχική απόφαση της εταιρίας προέβλεπε την παραγωγή 200 μόνο κομματιών, αλλά η ζήτηση ανάγκασε την Jaguar να αντικαταστήσει το αλουμινένιο αμάξωμα, που χρειαζόταν πολύ χρόνο για την κατασκευή του, με ανοξείδωτο ατσάλι που μορφοποιείτο εύκολα σε καλούπια.

Η εξωτερική εμφάνιση ήταν ακριβώς η ίδια και, ενώ μόνο 240 αυτοκίνητα βγήκαν με αλουμινένιο αμάξωμα, το σύνολο των μονάδων έφτασε τα 12.000 κομμάτια. Η εμβληματική ΧΚ 120 επαναπροσδιόρισε το στάτους της Jaguar ως του κατασκευαστή εξαιρετικών σπορ αυτοκινήτων!

Το αμάξωμα της ΧΚ120, σχεδιασμένο στη βασική μορφή του από τον ίδιο τον Lyons, είχε τελείως νέα μορφή σε σχέση με τις γνωστές σιλουέτες της εποχής, με μινιμαλιστική σχεδίαση και αρμονική ροή των γραμμών από το εμπρός μέρος μέχρι την ουρά. Η σχεδίαση ήταν επηρεασμένη τόσο από την ιταλική όσο και από τη γαλλική σχολή, απόρροια της οποίας ήταν το εντυπωσιακά καμπυλωτό αμάξωμα.

Στην πορεία της παραγωγής, εκτός από το ανοικτό αμάξωμα, η ΧΚ απέκτησε και υφασμάτινη αναδιπλούμενη οροφή (1951), αλλά και κλειστή έκδοση με σταθερή μεταλλική οροφή (1953).

Η μοντέρνα σχεδίαση του σασί προσέφερε εξαιρετικό κράτημα, ενώ ο 6κλυλινδρος κινητήρας σε σειρά των 3.442 cc, που αρχικά απέδιδε 162 ίππους, συνδυαζόταν με χειροκίνητο κιβώτιο τεσσάρων ταχυτήτων. Η εμπρός ανάρτηση ήταν ανεξάρτητη, ενώ η πίσω αποτελείτο από άκαμπτο άξονα με ημιελλειπτικά φύλλα σούστας. Το αυτοκίνητο, με το μακρύ για εκείνη εποχή μεταξόνιο των 2,6 m ακινητοποιούσαν τέσσερα υδραυλικά 12ιντσα ταμπούρα της Girling.

200+ km/h για πλάκα
Οι επιδόσεις ήταν εξωπραγματικές με τα μέτρα της εποχής. Πριν επιτραπεί στο αυτοκίνητο να λάβει μέρος σε αγώνες, ο Sir William Lyons, αυτοπροσώπως, επιβεβαίωσε τις δυνατότητες του στο Silverstone. Το ονόμασε «διθέσιο Super Sports», αλλά ύστερα από την επίτευξη του ρεκόρ των 120 μιλίων την ώρα (193 km/h) σε πίστα στο Βέλγιο, απλώς έμεινε γνωστό ως XK120.

Οι ικανότητες του αυτοκινήτου όμως είχαν υποτιμηθεί από τη βρετανική εταιρία και το 120 κάθε άλλο παρά η τελική ταχύτητα του αυτοκινήτου ήταν. Ο εργοστασιακός οδηγός Ron Sutton και πάλι στο Βέλγιο, στη εθνική οδό Jabbeke-Οστάνδη, σε δημόσιο δρόμο αυτή τη φορά και με την εποπτεία της Βασιλικής Λέσχης Αυτοκινήτου του Βελγίου, μετρήθηκε στα 132 mph ή 212 km/h, κερδίζοντας έτσι και τον τίτλο του ταχύτερου αυτοκινήτου παραγωγής!

Το όνομα όμως του μοντέλου παρέμεινε XK120 και στα χέρια σπουδαίων οδηγών, όπως ο Stirling Moss και ο Phil Hill, πέτυχαν αναρίθμητες νίκες σε πολλούς αγώνες παγκοσμίως. Ο εξαιρετικός αυτός κινητήρας της XK απετέλεσε τη βάση για όλες τις μελλοντικές Jaguar των επομένων δεκαετιών και οδήγησε τα αγωνιστικά αυτοκίνητα της βρετανικής εταιρείας σε πέντε νίκες στο Le Mans από το 1951 έως το 1957.

Η καμπίνα του οδηγού ήταν απολύτως σπαρτιάτικη. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι οδηγός άνω του 1,70 δύσκολα θα μπορούσε να χωρέσει εκεί. Τα δύο καθίσματα, με δερμάτινη επένδυση, δεν προσέφεραν καμία παθητική ασφάλεια σε οδηγό συνοδηγό, αφού οι έννοιες πλευρική στήριξη και προσκέφαλα ήταν άγνωστες την εποχή εκείνη.

Στη μέση του ταμπλό υπήρχαν τα απολύτως απαραίτητα όργανα, με το στροφόμετρο να είναι από την μεριά του οδηγού και το ταχύμετρο από τη μεριά του συνοδηγού, δίνοντας και με αυτό τον τρόπο έμφαση στο αγωνιστικό DNA του αυτοκινήτου. Το τεράστιο τιμόνι λειτουργούσε ως μοχλός σε μια προσπάθεια να υπερνικηθεί με τον τρόπο αυτό ή έλλειψη υδραυλικής υποβοήθησης.

Ανύπαρκτος ουσιαστικά και ο χώρος αποσκευών αφού στους αγώνες δεν έπαιρνε κανένας και το βαλιτσάκι μαζί του! Αν και όπως σημειώσαμε, το αυτοκίνητο είχε καθαρά αγωνιστικό προσανατολισμό, δεν έλειπαν οι «καλλιτεχνικές» πινελιές στο αμάξωμα.

Οι ακτινωτές μονομπούλονες ζάντες ήταν εντυπωσιακές, το σπαστό σε γωνία παρμπρίζ έδινε την αίσθηση της ταχύτητας ακόμα και όταν το αυτοκίνητο ήταν σταματημένο, ενώ τα δύο τμήματα του προφυλακτήρα-μουστάκι, προσέδιδαν στιβαρότητα στην εικόνα της XK .Την επιβλητική μπροστινή εικόνα συμπλήρωναν τα δύο ευμεγέθη φώτα. Μέσα από την κάθετη γρίλια της μάσκα δε, φαινόταν το τεράστιο βαντιλατέρ που ήταν υπεύθυνο για την ψύξη του επίσης θηριώδους κινητήρα.

Στο Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου μπορείτε να θαυμάσετε μια εξαιρετικά καλοδιατηρημένη XK120, η οποία αποκτήθηκε σε πλειστηριασμό στη Μ. Βρετανία.

Η Jaguar XK120 με μια ματιά
Περίοδος παραγωγής 1948-1954
Παραγωγή 12.055 αυτοκίνητα
Αμάξωμα Διθέσιο, ρόουντστερ
ΠΛΑΙΣΙΟ
Σασί Σωληνωτό από ανοξείδωτο ατσάλι
Αμάξωμα Αλουμινένιο ή από ανοξείδωτο ατσάλι
Ανάρτηση εμπρός Ανεξάρτητη με διπλά ψαλίδια, ράβδους στρέψης και τηλεσκοπικά αμορτισέρ
Ανάρτηση πίσω Άκαμπτος άξονας με ημιελλειπτικά φύλλα σούστας και υδραυλικά αμορτισέρ της Girling
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
Τοποθέτηση/Κίνηση Κατά το διάμηκες/πίσω
Τύπος Ατμοσφαιρικός
Κύλινδροι Έξι σε σειρά
Διάμετρος x διαδρομή 83x106 mm
Χωρητικότητα 2.442 cc
Σχέση συμπίεσης 7,0:1
Χρονισμός δύο βαλβίδες στον κύλινδρο, δύο εκκεντροφόροι
Τροφοδοσία Δύο καρμπιρατέρ SU Η6
Ανάφλεξη Ένα μπουζί/κύλινδρο, πολλαπλασιαστής
Λίπανση Αντλία λαδιού
Ψύξη Υγρόψυκτο και κεντρόφυγη αντλία
Ισχύς 162 PS @ 5.000 rpm
Ροπή 27,0 kgm @ 2.500 rpm
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Κιβώτιο Χειροκίνητο 4 ταχύτητες + overdrive + όπισθεν, όλες συγχρονισμένες
Συμπλέκτης Ξηρός μονόδισκος, υδραυλικός
ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ- ΦΡΕΝΑ
Φρένα Υδραυλικά ταμπούρα της Girling, 305 mm εμπρός-πίσω, ανεξάρτητο διπλό κύκλωμα
Τιμόνι Επανακυκλοφορούντα σφαιρίδια
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ-ΒΑΡΗ
Διαστάσεις 4.394x1.562x1.334 mm
Μεταξόνιο  2.591 mm
Μετατρόχιο εμπρός/πίσω 1.295/1.270 mm
Ρεζερβουάρ 64 lt
Βάρος 1.295 kg
Ζάντες-λάστιχα εμπρός/πίσω 6.00x16"
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
0-100 km/h 10,1”
0-160 km/h 29,3”
0-400 m 16,9”
0-1.000 m 31,1”
Τελική ταχύτητα 214 km/h
Κατανάλωση 12,7 lt/100 km
Αυτονομία 504 km