Ο Albert Kahn, 73 ετών την ημέρα του θανάτου του, ήταν ο άνθρωπος που με την ομάδα του κατασκεύασε περισσότερα από 2.000 κτίρια, κυρίως για τη Ford και την General Motors.

Σύμφωνα με τη νεκρολογία του στους New York Times, ο Kahn «έφερε την επανάσταση στον σχεδιασμό για το πώς και τι πρέπει να είναι ένα μεγάλο εργοστάσιο: Τα σχέδιά του κατέστησαν δυνατά τα θαύματα της σύγχρονης μαζικής παραγωγής και τα κτίριά του άλλαξαν τα πρόσωπα χιλίων πόλεων, από το Detroit έως το Novosibirsk».

Ο Albert Kahn γεννήθηκε στη Γερμανία το 1869. Όταν ήταν έντεκα ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες και εγκαταστάθηκε στο Detroit, όπου ως έφηβος προσελήφθη μαθητευόμενος σε αρχιτεκτονικό γραφείο. Το 1902, αφού εργάστηκε σε μια σειρά από γνωστά αρχιτεκτονικά γραφεία στο Detroit, ο Kahn άνοιξε το δικό του ατελιέ.

Κατά την κατασκευή εργοστασίων για την Packard, ο νεαρός Kahn διαπίστωσε ότι η αλλαγή των τούβλινων τοίχων ή του ξύλου με οπλισμένο σκυρόδεμα επιτάχυνε σημαντικά την κατασκευή εργοστασίων παραγωγής. Τα έκανε επίσης πιο ανθεκτικά και λιγότερο εύφλεκτα.

Επιπλέον, τα κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα χρειάζονταν λιγότερους φέροντες τοίχους, που αυτό με τη σειρά του απελευθέρωνε εμβαδό για τον τεράστιο βιομηχανικό εξοπλισμό. Το πρώτο εργοστάσιο του Kahn από σκυρόδεμα, τμήμα του Packard Shop Νο. 10, παραμένει ακόμα και σήμερα όρθιο στην East Grand Boulevard στο Detroit.

«Η αρχιτεκτονική», άρεσε στον Kahn να λέει, «είναι το 90% μπίζνες και το 10% τέχνη». Τα κτίριά του αντανακλούσαν αυτή τη φιλοσοφία: Ήταν κομψά, ευέλικτα στη χρήση και πάνω απ’ όλα λειτουργικά. Εκτός απ’ όλo αυτό το τσιμέντο, ενσωμάτωναν τεράστια μεταλλικά παράθυρα και πόρτες, γκαράζ και στρέμματα ελεύθερου χώρου στο δάπεδο για ιμάντες μεταφοράς και άλλα μηχανήματα. 

Το πρώτο εργοστάσιο της Ford, το εργοστάσιο στο Highland Park του 1909, χρησιμοποίησε ανελκυστήρες διαφόρων τύπων για να δημιουργήσουν μια αδιάλειπτη γραμμή συναρμολόγησης του Model Τ σε διάφορους ορόφους. Αλλά τα περισσότερα από τα εργοστάσια που κατασκεύασε ήταν σαν τεράστιες μονοκατοικίες: Το εργοστάσιο του River Rouge της Ford το 1916, το τεράστιο Goodyear Airdock το 1929, το εργοστάσιο αεροναυπηγικής της Glenn Martin στο Maryland που χτίστηκε το 1937 γύρω από ένα δάπεδο συναρμολόγησης μεγέθους ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου… 

Ίσως όμως το πιο διάσημο από όλα, παραμένει το 800 μέτρων μακρύ Willow Run: Το «Οπλοστάσιο της Δημοκρατίας», σπίτι του βομβαρδιστικού B-24 που κατασκεύαζε η Ford στο Ypsilanti –σσ. η πόλη Woodruff's Grove που μετονομάστηκε έτσι προς τιμή του Δημητρίου Υψηλάντη, ύστερα από τη μάχη της Πέτρας, το 1829. Μάλιστα μία προτομή του Υψηλάντη από τον Έλληνα γλύπτη Κρίστοφερ Νάστο βρίσκεται μεταξύ μιας ελληνικής και μιας αμερικανικής σημαίας στο μνημείο Ypsilanti Water Tower.

Εντυπωσιασμένη από την επιτυχία και τις μεθόδους του Ford, η σοβιετική κυβέρνηση παρήγγειλε στον Albert Kahn ένα εργοστάσιο για τρακτέρ για το Στάλινγκραντ το 1929. Μεταξύ 1930 και 1932, μια σύμβαση μεταξύ της Albert Kahn Associates και της Amtorg Trading Corporation (που εκπροσωπούσε τις εταιρείες των Σοβιετικών στις Ηνωμένες Πολιτείες) έκανε τον Kahn σύμβουλο-αρχιτέκτονα της Σοβιετικής Ένωσης. 

Η δημιουργικότητά του γέννησε 531 εργοστάσια στο έδαφος της ΕΣΣΔ: Στο Χάρκοβο, στη Μόσχα (αυτοκίνητα), στο Kramatorsk (αεροναυτική), στο Chelyabinsk και στο Στάλινγκραντ (τρακτέρ), και στο Magnitogorsk (χάλυβα). Η ταχύτητα κατασκευής που ήταν μόλις έξι μήνες για το εργοστάσιο του Στάλινγκραντ και το μέγεθος αυτών των βιομηχανικών μονάδων (σχεδόν 284.000 m² για το Chelyabinsk) κέρδισαν τον θαυμασμό των Ρώσων μηχανικών.

Αν και ο Kahn σχεδίασε διάφορα κτίρια που δεν ήταν απαραίτητα εργοστάσια, συμπεριλαμβανομένων των πύργων για τα γραφεία της Ford και της GM στο κέντρο του Detroit, είναι πασίγνωστός για τα εργοστάσιά του που αντανακλούσαν τις ανάγκες της βιομηχανικής εποχής. Σήμερα, ακόμη συνεχίζουμε να απολαμβάνουμε τις καινοτόμες κατασκευές του.