Το smart έφερε μια πραγματική επανάσταση στις αστικές μετακινήσεις. Από τη σύλληψη ως την εκτέλεση ήταν καινοτόμο και καθιερώθηκε ως ένα πραγματικά έξυπνο μεταφορικό μέσο. Όνομα και πράγμα δηλαδή. Η σφραγίδα της Mercedes-Benz στο κομμάτι της τεχνολογίας, της ασφάλειας και της ποιότητας έδωσε προστιθέμενη αξία. Όταν το smart έφτασε στην αγορά, είχε περάσει τις αυστηρότερες δοκιμές πρόσκρουσης και είχε στον βασικό εξοπλισμό αερόσακο και ESP σε μια εποχή όπου δεν ήταν ακόμη υποχρεωτικό ούτε κάτι συνηθισμένο, ακόμη και για αυτοκίνητα μεγαλύτερης κατηγορίας.

Χάρη στην πρωτοποριακή σχεδίαση της πλατφόρμας, με τον κινητήρα κάτω από τα καθίσματα και την κίνηση να μεταδίδεται στους πίσω τροχούς με ένα ημιαυτόματο κιβώτιο, η εκμετάλλευση χώρων ήταν εξαιρετική. Η εσωτερική ευρυχωρία ήταν ένα πραγματικό σοκ, σε σχέση με τις εξωτερικές διαστάσεις. Οι οποίες ήταν τέτοιες ώστε το smart να χωρά εκεί που δεν χωρούσε κανένα άλλο αυτοκίνητο. Στην ουσία, το smart ήρθε να καλύψει το κενό σε ασφάλεια και άνεση μεταξύ ενός σκούτερ και ενός αυτοκινήτου. Με μήκος περίπου όσο το πλάτος ενός μεσαίου οικογενειακού της εποχής, το smart μπορούσε να παρκάρει κάθετα, ανάμεσα σε δύο παράλληλα στο πεζοδρόμιο παρκαρισμένα οχήματα, καταλαμβάνοντας το μισό χώρο σε σχέση με ένα κανονικό αυτοκίνητο. Για το λόγο αυτό, επιβαρύνονταν με λιγότερα τέλη κυκλοφορίας σε πολλές χώρες και φθηνότερα ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Αλλά αυτό δεν ήταν το μόνο πλεονέκτημά του. Τα πλαστικά πάνελ του αμαξώματος ήταν εύκολα αποσπώμενα, έτσι οι επισκευές από γρατζουνιές και μικροχτυπήματα, που συμβαίνουν συχνά μέσα στην πόλη, ήταν φθηνές και εύκολες.

Ταυτόχρονα, χάρη στην ευρηματική, μοντέρνα και πρακτική σχεδίαση, το πολύχρωμο στιλ του και τη δυνατότητα εξατομίκευσης όταν ακόμη οι άλλοι κατασκευαστές έψαχναν αυτό τον όρο στα λεξικά, το smart αγαπήθηκε ως ένα fashion item, και εξελίχθηκε σε φαινόμενο που μόνο με το iPhone μπορεί να συγκριθεί.

Η ιδέα
Ήταν τέλη της δεκαετίας του 1980 όταν ο Nicolas Hayek, πρόεδρος της ωρολογοποιίας Swatch, σκέφτηκε ότι μπορεί να μεταφέρει τη φιλοσοφία και το DNA των ρολογιών του σε κάτι πιο... πολύπλοκο, όπως είναι ένα αυτοκίνητο πόλης.

Ο Nicolas Hayek στις συναντήσεις που είχε με τους συνεργάτες του ήταν πεπεισμένος ότι η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία είχε αγνοήσει εντελώς μια σημαντική μερίδα του υποψήφιου αγοραστικού κοινού, που θα ήθελε ένα μικρό, οικονομικό σε κατανάλωση και εντυπωσιακό αισθητικά αυτοκίνητο.

Κάπως έτσι γεννήθηκε το «Swatchmobile». Σχεδόν άμεσα συστάθηκε και η εταιρεία Hayek Engineering AG, η οποία άρχισε να βάζει στο χαρτί τις ιδέες που αφορούσαν σε ένα μικρό διθέσιο αυτοκίνητο. Μάλιστα, η αρχική ιδέα μιλούσε για ένα υβριδικό σύστημα κίνησης.

H συνεργασία
Καθώς το project προχωρούσε, ο Hayek αντιλαμβάνονταν ότι η συνεργασία με μια αυτοκινητοβιομηχανία θα ήταν απαραίτητη. Τόσο για την εξέλιξη του αυτοκινήτου όσο και για τη διανομή.

Αρχικά απευθύνθηκε στους πιο μαζικούς Γερμανούς κατασκευαστές με κάποια παράδοση στα μικρά και προσιτά αυτοκίνητα. Όμως φάνηκε ότι δεν είχαν τη διορατικότητα και δεν υποστήριξαν την επαναστατική ιδέα.

Αντίθετα, και κόντρα σε ό,τι θα πίστευε κάποιος για τη Mercedes-Benz εκείνης της εποχής, δηλαδή μια εταιρεία προσηλωμένη παραδοσιακά στα μεγάλα και πολυτελή αυτοκίνητα, στη Στουτγάρδη έδειξαν ενθουσιασμό. Διέγνωσαν καλύτερα τις μελλοντικές τάσεις και κάπως έτσι, έγραψαν ιστορία. Στις 4 Μαρτίου 1994, ανακοίνωσαν και επίσημα τη συμφωνία δημιουργίας της κοινοπραξίας MCC (Micro Compact Car), που ξεκίνησε άμεσα την εξέλιξη του μοντέλου.

Η MCC είχε αρχικό κεφάλαιο 50 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων, με τη Swatch να έχει το 49% και την Daimler-Benz το 51%.

Το όνομα
Η συνεργασία δεν ήταν πάντα απολύτως ομαλή. Ο Nicolas Hayek επέμενε να διατηρηθεί, με κάποιο τρόπο, το όνομα της Swatch: Swatchmobile ή Swatch Car, ήταν οι δικές του προτάσεις. Η Daimler-Benz όμως, η οποία στο μεταξύ είχε αυξήσει τη συμμετοχή της στην εταιρεία στο 81%, επέμενε σε ένα ουδέτερο όνομα που να μη συνδέει τα ρολόγια με το αυτοκίνητο. Η ιστορία όπως εξελίχθηκε αποδεικνύει ότι η επιλογή της Mercedes-Benz ήταν σοφή: το αυτοκίνητο πήρε το ιδιαίτερα συμβολικό όνομα smart, το οποίο προέκυψε από το Swatch Mercedes Art, ένα ακρωνύμιο που είχε ήδη γνωρίσει απήχηση εντός της MCC. Η ταύτιση με την έννοια της λέξης στην αγγλική γλώσσα κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν, φυσικά.

Η μεγάλη πρεμιέρα
Τον Σεπτέμβριο του 1997, στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης, ήταν η μεγάλη στιγμή: Η αποκάλυψη του smart city-coupe (από το 2004 μετονομάστηκε σε smart fortwo). Ένα μήνα μετά, τον Οκτώβριο του 1997, ο τότε Πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ και ο τότε Καγκελάριος της Γερμανίας Χέλμουτ Κολ έκοβαν την κορδέλα του εργοστασίου παραγωγής του αυτοκινήτου στο Hambach.

Αρχικά επρόκειτο να λανσαριστεί το Μάρτιο του 1998, αλλά σημειώθηκε μια καθυστέρηση, προκειμένου να υπάρξουν βελτιωτικές παρεμβάσεις στην ανάρτηση και στο σύστημα διεύθυνσης, με σκοπό τη βελτιστοποίηση της ευστάθειας του νέου μοντέλου. Η παραγωγή του ξεκίνησε την 1η Ιουλίου 1998, με τις πρώτες πωλήσεις να ξεκινούν τον Οκτώβριο, σε γυάλινους πύργους που θύμιζαν τα γυάλινα κουτιά έκθεσης των ρολογιών Swatch.

Το διαζύγιο
Ο Nicolas Hayek δεν ήταν ένθερμος υποστηρικτής της εμφάνισης, όπως αυτή προέκυψε στο μοντέλο παραγωγής, και διαφωνούσε με την επιλογή του κινητήρα. Ήθελε ένα αμιγώς ηλεκτρικό αυτοκίνητο ή έστω ένα υβριδικό. Αντί αυτού η Daimler-Benz επέλεξε έναν τρικύλινδρο κινητήρα βενζίνης 599 cc με τούρμπο.

Ίσως αυτή να ήταν και η αφορμή του διαζυγίου, αν και οι κακές γλώσσες έλεγαν πως η Swatch είχε υποστεί μεγάλη οικονομική αιμορραγία από τη συνεργασία.

Όποια κι αν είναι η αλήθεια, την 1η Νοεμβρίου 1998 η Mercedes-Benz εξαγόρασε το 100% πλέον της MCC και μετέφερε τα κεντρικά γραφεία της από το Biel της Ελβετίας στο Renningen της Γερμανίας. Την 1η Ιανουαρίου 1999, η Micro Compact Car GmbH μετονομάστηκε σε Micro Compact Car Smart GmbH και έως το 2000 είχε απαλειφθεί ο όρος Micro Compact Car και έμεινε το σημερινό όνομα smart.

Η αντίδραση της αγοράς στo smart ήταν διττή. Από τη μία ενθουσιασμός για κάτι το εντελώς φρέσκο και από την άλλη διστακτικότητα για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Η Mercedes-Benz όμως δεν πτοήθηκε. Στήριξε το μοντέλο και δικαιώθηκε από το κοινό, όπως αποδεικνύει η εμπορική επιτυχία.