Ο μικρόκοσμος της μύτης μας
Το να ασχολείσαι αποκλειστικά με ένα θέμα, είναι καλύτερο από το να είσαι ημιμαθής. Το να ασχολείσαι ειδικά με μία χώρα, τη δική σου, βλάπτει σοβαρά την ανθρωπιά...
Ντίνος Παπαγιαννόπουλος | 
Το μεγαλύτερο οξύμωρο του να ανήκεις στο ανθρώπινο είδος είναι ότι σταδιακά το απορρίπτεις. Όχι συνειδητά. Τις περισσότερες φορές τουλάχιστον.
Κινείσαι όμως σε μία δημόσια σφαίρα που ορίζεται από τις ιδιαιτερότητες, τα προβλήματα και τους σκοπούς που θέτει στον εαυτό της. Αυτή ονομάζεται, από το ειδικό στο γενικότερο, δήμος, πόλη, γεωγραφικό διαμέρισμα, χώρα. Κίνεσαι επίσης και στο πλαίσιο που σου θέτει η εθνολογική καταγωγή σου. Κινείσαι τέλος και στο πλαίσιο που ορίζουν τα ενδιαφέροντα, η επαγγελματική υπόσταση και η κοινωνική, ιδεολογική και πολιτική κοσμοθεωρία σου.
Το πρόβλημα προκύπτει όταν πρώτον, όλα αυτά τα πλαίσια είναι πολύ στενά και κυρίως όταν ο ίδιος τα κάνεις στενότερα. Κάπου εκεί αυτοκαταργείσαι ως μέλος μιας συνολικότερης εικόνας, ενός ενιαίου συνόλου που ονομάζεται ανθρωπότητα. Βάζοντας διαχωριστικές γραμμές για τους άλλους, τις θέτεις και προς τον εαυτό. Γιατί κάνω αυτές τις σκέψεις; Κυρίως διότι διακρίνω σ’ εμένα πρώτα μια επικίνδυνη αυτοαναφορικότητα. Αισθάνομαι ότι ασχολούμαι σχεδόν με μονοσήμαντο τρόπο με ένα θέμα. Κι αν το αυτοκίνητο είναι η δουλειά μου, το λάθος μου μάλλον είναι ότι του επιτρέπω να καταλαμβάνει και το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου χρόνου μου, επειδή αισθάνομαι άνετα μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Το κατέχω και αυτό είναι παρηγορητικό και άνετο, όπως όταν φοράς το αγαπημένο σου τζην.
Ωστόσο είναι επικίνδυνο για τη συνολικότερη θεώρηση της ζωής. Και με ενοχλεί, σε σημείο να γίνομαι αγενής, το γεγονός ότι οι άνθρωποι που με γνωρίζουν με την επαγγελματική μου ιδιότητα κατευθύνουν την κουβέντα σχεδόν μονοσήμαντα προς τα εκεί. Γι’ αυτό και στο πρόσφατο τραγικό δυστύχημα σιώπησα. Διότι δεν ήθελα να μιλήσω ως «ειδικός». Και τι να πω δηλαδή ως ειδικός; Το πολύ πολύ το αυταπόδεικτο, ότι δηλαδή τα χειμερινά λάστιχα δεν αντέχουν πολλή ώρα μεγάλες ταχύτητες.
Από εκεί και πέρα, ήταν οι μοιραίες συμπτώσεις και μία υποκλοπή της εικόνας από το κέντρο ελέγχου που μετέτρεψαν την άγνοια, την έπαρση της ηλικίας, την ύβρι απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, σε αληθινή τραγωδία για τις οικογένειες αυτών που χάθηκαν και σε ένα τραγικό παραλήρημα γνήσιας ή και υποκριτικής οιμωγής όλων των υπολοίπων. Με το ίδιο πάντα πρίσμα της αυτοαναφορικότητας. Οι πλούσιοι εναντίον των φτωχών, οι ειδήμονες εναντίον των άσχετων, οι νομιμόφρονες εναντίον των παραβατικών.
Ένα δυστύχημα που έγινε σχεδόν θρύλος, επειδή κάποιος υπάλληλος (σε παράβαση των κανόνων) έκανε rewind και έγραψε από το κινητό του όλη την τραγική σκηνή. Και ως συνήθως, θα κοιτάξουμε το δέντρο και θα χάσουμε το δάσος. Οι τέσσερις νεκροί της μοιραίας (αυτή δεν είναι η προσφιλής εκφώνηση;) Porsche εναντίον των 1.500 νεκρών το χρόνο σε όλη την Ελλάδα. Ο 24χρονος «φονιάς» εναντίον όλων των εν δυνάμει και κατά συρροή δολοφόνων που κυκλοφορούν κάθε μέρα ανάμεσά μας. Πάντα το ειδικό και μερικό εναντίον του όλου, διότι η σαλαμοποίηση της ζωής βοηθά να την καταπιούμε ευκολότερα ή να κρύψουμε την ευθύνη (μας).
Αυτό συμβαίνει συνέχεια, το ξέρω. Είναι η ανθρώπινη φύση. Το δικό μου οικονομικό πρόβλημα είναι το πιο σημαντικό, η δική μου οικογένεια, η ομάδα μου, το κόμμα που υποστηρίζω, η χώρα μου. Το πολύ μέχρι εκεί. Κάποιοι σταματάνε στις πρώτες βαθμίδες. Κάποιοι (πολλοί) σταματάνε στην αρχική: Εγώ. Η θέαση της άκρης της μύτης. Αγαπημένη συνήθεια. Στο μεταξύ, τα παιδιά στη Συρία αυτοκτονούν επειδή δεν αντέχουν άλλο τη φρίκη και ο ΟΗΕ δηλώνει ότι ο κόσμος, η ανθρωπότητα εννοώ, αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση από το 1945, καθώς στο νότιο Σουδάν, στη Νιγηρία και στην Υεμένη περισσότεροι από 20 εκατομμύρια άνθρωποι ενδέχεται να πεθάνουν από ασιτία. Από λιμό. Από πείνα. Εξαιτίας των εμφυλίων πολέμων, της ανείπωτης φτώχιας, της τεράστιας ξηρασίας και εκ του γεγονότος ότι δεν μπορούν να βρεθούν 4,4 δισ. δολάρια που θα έλυναν το πρόβλημα.
Ξέρετε πόσος είναι ο προσωπικός πλούτος 62 ανθρώπων, αποθηκευμένος σε εξωχώριους φορολογικούς παραδείσους; Οι μετριοπαθείς υπολογισμοί κάνουν λόγο για 7,6 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το μεγάλο πρόβλημα, το δικό μου, το δικό σου, όλων μας. Ο μικρόκοσμος της μύτης (μας).
Κινείσαι όμως σε μία δημόσια σφαίρα που ορίζεται από τις ιδιαιτερότητες, τα προβλήματα και τους σκοπούς που θέτει στον εαυτό της. Αυτή ονομάζεται, από το ειδικό στο γενικότερο, δήμος, πόλη, γεωγραφικό διαμέρισμα, χώρα. Κίνεσαι επίσης και στο πλαίσιο που σου θέτει η εθνολογική καταγωγή σου. Κινείσαι τέλος και στο πλαίσιο που ορίζουν τα ενδιαφέροντα, η επαγγελματική υπόσταση και η κοινωνική, ιδεολογική και πολιτική κοσμοθεωρία σου.
Το πρόβλημα προκύπτει όταν πρώτον, όλα αυτά τα πλαίσια είναι πολύ στενά και κυρίως όταν ο ίδιος τα κάνεις στενότερα. Κάπου εκεί αυτοκαταργείσαι ως μέλος μιας συνολικότερης εικόνας, ενός ενιαίου συνόλου που ονομάζεται ανθρωπότητα. Βάζοντας διαχωριστικές γραμμές για τους άλλους, τις θέτεις και προς τον εαυτό. Γιατί κάνω αυτές τις σκέψεις; Κυρίως διότι διακρίνω σ’ εμένα πρώτα μια επικίνδυνη αυτοαναφορικότητα. Αισθάνομαι ότι ασχολούμαι σχεδόν με μονοσήμαντο τρόπο με ένα θέμα. Κι αν το αυτοκίνητο είναι η δουλειά μου, το λάθος μου μάλλον είναι ότι του επιτρέπω να καταλαμβάνει και το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου χρόνου μου, επειδή αισθάνομαι άνετα μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Το κατέχω και αυτό είναι παρηγορητικό και άνετο, όπως όταν φοράς το αγαπημένο σου τζην.
Ωστόσο είναι επικίνδυνο για τη συνολικότερη θεώρηση της ζωής. Και με ενοχλεί, σε σημείο να γίνομαι αγενής, το γεγονός ότι οι άνθρωποι που με γνωρίζουν με την επαγγελματική μου ιδιότητα κατευθύνουν την κουβέντα σχεδόν μονοσήμαντα προς τα εκεί. Γι’ αυτό και στο πρόσφατο τραγικό δυστύχημα σιώπησα. Διότι δεν ήθελα να μιλήσω ως «ειδικός». Και τι να πω δηλαδή ως ειδικός; Το πολύ πολύ το αυταπόδεικτο, ότι δηλαδή τα χειμερινά λάστιχα δεν αντέχουν πολλή ώρα μεγάλες ταχύτητες.
Από εκεί και πέρα, ήταν οι μοιραίες συμπτώσεις και μία υποκλοπή της εικόνας από το κέντρο ελέγχου που μετέτρεψαν την άγνοια, την έπαρση της ηλικίας, την ύβρι απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, σε αληθινή τραγωδία για τις οικογένειες αυτών που χάθηκαν και σε ένα τραγικό παραλήρημα γνήσιας ή και υποκριτικής οιμωγής όλων των υπολοίπων. Με το ίδιο πάντα πρίσμα της αυτοαναφορικότητας. Οι πλούσιοι εναντίον των φτωχών, οι ειδήμονες εναντίον των άσχετων, οι νομιμόφρονες εναντίον των παραβατικών.
Ένα δυστύχημα που έγινε σχεδόν θρύλος, επειδή κάποιος υπάλληλος (σε παράβαση των κανόνων) έκανε rewind και έγραψε από το κινητό του όλη την τραγική σκηνή. Και ως συνήθως, θα κοιτάξουμε το δέντρο και θα χάσουμε το δάσος. Οι τέσσερις νεκροί της μοιραίας (αυτή δεν είναι η προσφιλής εκφώνηση;) Porsche εναντίον των 1.500 νεκρών το χρόνο σε όλη την Ελλάδα. Ο 24χρονος «φονιάς» εναντίον όλων των εν δυνάμει και κατά συρροή δολοφόνων που κυκλοφορούν κάθε μέρα ανάμεσά μας. Πάντα το ειδικό και μερικό εναντίον του όλου, διότι η σαλαμοποίηση της ζωής βοηθά να την καταπιούμε ευκολότερα ή να κρύψουμε την ευθύνη (μας).
Αυτό συμβαίνει συνέχεια, το ξέρω. Είναι η ανθρώπινη φύση. Το δικό μου οικονομικό πρόβλημα είναι το πιο σημαντικό, η δική μου οικογένεια, η ομάδα μου, το κόμμα που υποστηρίζω, η χώρα μου. Το πολύ μέχρι εκεί. Κάποιοι σταματάνε στις πρώτες βαθμίδες. Κάποιοι (πολλοί) σταματάνε στην αρχική: Εγώ. Η θέαση της άκρης της μύτης. Αγαπημένη συνήθεια. Στο μεταξύ, τα παιδιά στη Συρία αυτοκτονούν επειδή δεν αντέχουν άλλο τη φρίκη και ο ΟΗΕ δηλώνει ότι ο κόσμος, η ανθρωπότητα εννοώ, αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση από το 1945, καθώς στο νότιο Σουδάν, στη Νιγηρία και στην Υεμένη περισσότεροι από 20 εκατομμύρια άνθρωποι ενδέχεται να πεθάνουν από ασιτία. Από λιμό. Από πείνα. Εξαιτίας των εμφυλίων πολέμων, της ανείπωτης φτώχιας, της τεράστιας ξηρασίας και εκ του γεγονότος ότι δεν μπορούν να βρεθούν 4,4 δισ. δολάρια που θα έλυναν το πρόβλημα.
Ξέρετε πόσος είναι ο προσωπικός πλούτος 62 ανθρώπων, αποθηκευμένος σε εξωχώριους φορολογικούς παραδείσους; Οι μετριοπαθείς υπολογισμοί κάνουν λόγο για 7,6 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το μεγάλο πρόβλημα, το δικό μου, το δικό σου, όλων μας. Ο μικρόκοσμος της μύτης (μας).
Κι αν το αυτοκίνητο είναι η δουλειά μου, το λάθος μου μάλλον είναι ότι του επιτρέπω να καταλάβει και το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου χρόνου μου, επειδή αισθάνομαι άνετα μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Το κατέχω και αυτό είναι παρηγορητικό και άνετο, όπως είναι να φοράς το αγαπημένο σου τζην.
Ακολουθήστε το DRIVE στο Google News και τα Social Media
